YMM-2020/106 – YMM

I- GİRİŞ:

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun “Geri kazanım katılım payı” başlıklı Ek 11 inci maddesinde; “Yurt içinde piyasaya arz edilen bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya süren/ithalatçılardan bu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilir.” hükmüne yer verilmiştir. (29/11/2018 tarih ve 7153 sayılı Kanun ile eklenmiştir.)

2872 sayılı Çevre Kanununa ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden sadece plastik poşetler için geri kazanım katılım payı uygulaması 01.01.2019 tarihinden başlamış olup ödenecek geri kazanım katılım payının beyanı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar 04.04.2019 tarih ve 30735 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1 Sıra No.lu Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği ile açıklanmıştır.

31.12.2019 tarih ve 30995 (4.mükerrer) sayılı Resmi Gezete’de yayınlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik ile de 01.01.2020 tarihinden itibaren 2872 sayılı Çevre Kanununa ekli (1) sayılı listede yer alan plastik poşet hariç diğer kalemlerden (lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşya, ilaç, plastik ambalaj, metal ambalaj, kompozit ambalaj, kağıt karton ambalaj, cam ambalaj, ahşap ambalaj) geri kazanım katılım payı (GEKAP) alınmasına ilişkin uygulama yürürlüğe girmiştir.

Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek, 07/02/2020 tarih ve 20451381-020-34658 sayılı “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar” yayınlanmıştır.

Yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 29.06.2020 tarih ve 66745475-145.07-132882 sayılı “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar” yayınlanmıştır.

05.02.2020 tarih ve 31030 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No:2) ile de 2872 sayılı Çevre Kanununa ekli (1) sayılı listede yer alan ününler (plastik poşetler, ambalajlar, bitkisel yağlar, madeni yağlar, elektrikli ve elektronik eşyalar, ilaçlar, lastikler, pil ve akümülatörler) ödenecek geri kazanım katılım payının beyanı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

22.03.2020 tarih ve 31076 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 3) ile geri kazanım katılım payı beyannamesinin verilmesine ilişkin olarak bazı düzenlemeler yapılmıştır.

Yapılan düzenleme ile gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olsun veya olmasın tüm satış noktaları ve piyasaya sürenler/ithalatçılar için geri kazanım katılım payı beyan dönemleri 2020 yılı için altı aylık, takip eden yıllar için üç aylık olarak belirlenmiştir.

Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Uygulamasına İlişkin Mevzuat ve Beyanname Kılavuzu:

Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Uygulamasına ilişkin yukarıdaki yer verilen mevzuat ile Beyanname Kılavuzunun bağlantı adresi aşağıdaki gibidir.

II- GERİ KAZANIM KATILIM PAYI BEYANNAMESİ:

Geri kazanım katılım payı beyannamesine ilişkin bazı hususlar aşağıdaki gibidir:

1-Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesini vermekle yükümlü olanlar:

Depozitolu olanlar hariç olmak üzere;

– Plastik poşetler için satış noktaları,

 – Plastik, cam, kağıt-karton, metal, ahşap, kompozit (Kâğıt karton ağırlıklı kompozit, Plastik ağırlıklı kompozit, Metal ağırlıklı kompozit) ambalajlı ürünler için piyasaya sürenler/ithalatçılar,

 – Bitkisel Yağlar, Elektrikli ve Elektronik Eşyalar, İlaçlar, Lastikler, Madeni Yağlar, Pil ve Akümülatörler için üretip piyasaya sürenler/ithalatçılar,

geri kazanım katılım payı beyannamesi vermekle yükümlüdürler.

Geri kazanım katılım payı uygulamasında geçen;

– Satış noktası: Tüketicilere/kullanıcılara verilmek üzere plastik poşet temin ederek toptan ve/veya perakende olarak mal veya ürün satışını yapan mağaza, market ve benzeri satış yerlerini,

– Piyasaya süren: 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamındaki mesafeli sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, satış yöntemine bağlı olmaksızın, bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerini veya ambalajlı eşya/malzemelerini piyasaya arz edenleri, üreticisi tarafından doğrudan piyasaya arz edilmeyen ürünler ile ambalajlı eşya ve malzemeler için ürünün ya da eşya/malzemenin ambalajı üzerinde adını ve/veya ticari markasını kullanarak piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişileri, ürünlerin ve ambalajlı eşya/malzemelerin üreticilerinin Türkiye dışında olması halinde ise bu üreticiler tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı,

– İthalatçı: (İthal Edenler):Geri Kazanım Katılım Payı uygulamasına tabi olan Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerden herhangi birini ithal ederek tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak yurtiçi piyasada yer almasını sağlayan gerçek ve/veya tüzel kişileri,

İfade etmektedir.

2- Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesinin Elektronik Ortamda Verilme Zorunluluğu:

Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olsun veya olmasın tüm satış noktaları ile piyasaya sürenler/ithalatçılar Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamelerini elektronik ortamda göndermek zorundadırlar.

İthalat işlemlerinde, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihi ithalat işleminin gerçekleştiği tarih olarak esas alınacaktır.

3- Geri Kazanım Katılım Payı Beyan Dönemleri, Beyan Zamanı ve Ödeme Süresi:

Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olsun veya olmasın tüm satış noktaları ve piyasaya sürenler/ithalatçılar için geri kazanım katılım payı beyan dönemleri 2020 yılı için altı aylık, takip eden yıllar için üç aylık olarak belirlenmiştir. Buna göre, 2020 yılı ve 2021 yılından itibaren geri kazanım katılım payı beyan dönemleri aşağıdaki gibi olmaktadır;

a- 2020 Yılı İçin 6 Aylık Geri Kazanım Katılım Payı Beyan Dönemleri:

* 31/07/2020 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle beyanname verme ve ödeme süresi 4/8/2020 günü (resmi tatili takip eden ilk işgünü) saat 23.59’a kadar uzamaktadır.

22.03.2020 tarihinden önce Ocak/2020 ve Şubat/2020 dönemleri için beyanname vermiş olanlar, 2020 yılının ilk altı aylık dönemi için verecekleri beyannamelere daha önce beyanname verdikleri dönemlere ilişkin bilgileri dâhil etmeyeceklerdir.

22.03.2020 tarihinden önce Ocak/2020 ve Şubat/2020 dönemi için verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden geri kazanım katılım paylarının 31/07/2020 tarihine kadar (31/07/2020 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle 04/08/2020 gününe kadar) ödenmesi gerekmektedir.

b- 2021 Yılından İtibaren 3 Aylık Geri Kazanım Katılım Payı Beyan Dönemleri:

4- Plastik Poşetlerin Satışı Diğer Ürünlerin İse Piyasa Arzını/İthali Olmadığı Dönem Beyanı:

Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesini vermekle yükümlü olanlar, beyan dönemi içerisinde 2872 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden plastik poşetlerin satışını diğer ürünlerin ise piyasa arzını/ithalini yapmamış olsalar dahi Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesini vermekle yükümlüdürler. Bu durumda beyannamenin “Beyan edilecek geri kazanım katılım payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek gönderilmesi gerekmektedir.

2872 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına vermiş olduğu yetkiye dayanılarak gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olsun veya olmasın tüm satış noktaları için Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamelerinin elektronik ortamda beyan edilmesi zorunludur.

GEKAP kapsamında olan işlem için beyanname verilesi halinde Vergi Dairesi tarafından otomatik olarak mükellefiyet tesis edilmekte olup sonraki aylarda/dönemlerde beyana tabi işlem yoksa beyannamenin “Beyan edilecek geri kazanım katılım payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek boş olarak gönderilmesi gerekmektedir.

Gerçek ve tüzel kişiler mükellefiyetlerini sonlandırmak istemeleri durumunda bağlı bulunduğu vergi dairesine müracaat ederek bu vergi türünden mükellefiyetlerini kapatabilecekleri gibi www.intvrg.gov.tr adresinden interaktif vergi dairesine girerek İşlem başlat / Vergi işlemleri / Geri Kazanım Katılım Payı beyanname yükümlülüğünün sona erme bildirimi dilekçesini doldurmak suretiyle de taleplerini vergi dairelerine iletebileceklerdir.

5- Geri Kazanım Katılım Payı Tutarını Azaltıcı Mahiyette Düzeltme Beyannamesi Verilmesi:

Geri kazanım katılım payı tutarını azaltıcı mahiyette düzeltme beyannamesi verilmesi hâlinde bu beyannamelere ilişkin gerekli düzeltme işlemleri yapılacaktır. Ancak Başkanlık tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına geri kazanım katılım payı tutarını azaltıcı mahiyette verilen düzeltme beyannamelerine ilişkin elektronik ortamda bilgi verilinceye kadar, vergi dairesi müdürlükleri tarafından geri kazanım katılım payı tutarını azaltıcı mahiyette verilen düzeltme beyannamelerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili il müdürlüklerine yazı ile bilgi verilecektir.

6- Mahsuplaşma İşlemi:

Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesini vermekle yükümlü olanlar, 31.12.2019 tarih ve 30995 (4.mükerrer) sayılı Resmi Gezete’de yayınlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte belirtilen iade şartları doğrultusunda iade alınan ürünlere isabet eden ve ilgili dönemde beyan edilen geri kazanım katılım payı tutarını plastik poşetler için oluşan geri kazanım katılım payı hariç olmak üzere, beyan edecekleri toplam geri kazanım katılım payından mahsup edebileceklerdir. Bir beyan döneminde mahsup edilecek geri kazanım katılım payı tutarı toplamı, mükelleflerin beyan edecekleri geri kazanım katılım payı toplam tutarından fazla ise aradaki fark bir sonraki beyan dönemine devredilecektir.

8- Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Örnekler:

3 Sıra Nolu Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği’nin 2. maddesinde yer verilen geri kazanım katılım payına ilişkin olarak aşağıdaki örneklere yer verilmiştir.

“ÖRNEK 4: Ankara ilinde otomobil satışı faaliyetinde bulunan (D) A.Ş.’nin, Başkent Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(D) A.Ş. 2020 yılının ilk altı aylık döneminde 150 adet otomobil ithal etmiştir. Bu durumda, (D) A.Ş. 2020 yılının ilk altı aylık döneminde ithal edilen otomobillerde orijinal eşya/parça olarak kullanılan ve 2872 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünler (akü, lastik, madeni yağ, elektrikli ve elektronik eşyalar) için geri kazanım katılım payı hesaplamayacaktır. Ancak (D) A.Ş. tarafından beyan dönemini takip eden ayın son günü olan 31/07/2020 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle 4/8/2020 günü (resmi tatili takip eden ilk işgünü) saat 23.59’a kadar Başkent Vergi Dairesine elektronik ortamda gönderilecek beyannamenin ilgili alanında bu ürünler gösterilecektir.

ÖRNEK 5: İstanbul ilinde araç lastiği üreten (E) Ltd. Şti.’nin Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığında kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

İstanbul ilinde otomobil üreticisi olarak faaliyet gösteren (F) A.Ş.’nin Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığında kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(E) Ltd. Şti. yurt içinde otomobil üretimi yapan (F) A.Ş.’ne orijinal eşya/parça olarak kullanılmak üzere 1.000 adet otomobil lastiğini 2020 yılının ilk altı aylık döneminde satmıştır.

Bu durumda, (E) Ltd. Şti. 2020 yılının ilk altı aylık döneminde sattığı 1.000 adet otomobil lastiği için geri kazanım katılım payı hesaplamayacaktır. Ancak (E) Ltd. Şti. tarafından beyan dönemini takip eden ayın son günü olan 31/07/2020 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle 4/8/2020 günü (resmi tatili takip eden ilk işgünü) saat 23.59’a kadar Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına elektronik ortamda gönderilecek beyannamenin ilgili alanında bu ürünler gösterilecektir.

Aynı zamanda, (F) A.Ş. de 2020 yılının ilk altı aylık döneminde orijinal eşya/parça olarak kullanılmak üzere satın aldığı 1.000 adet otomobil lastiği için geri kazanım katılım payı hesaplamayacaktır. Ancak (F) A.Ş. tarafından beyan dönemini takip eden ayın son günü olan 31/07/2020 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle 4/8/2020 günü (resmi tatili takip eden ilk işgünü) saat 23.59’a kadar Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına elektronik ortamda gönderilecek beyannamenin ilgili alanında bu ürünler gösterilecektir.

ÖRNEK 6: Kırşehir ilinde araç lastiği üreten (G) A.Ş.’nin Kırşehir Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(G) A.Ş. 1.000 adet binek araç lastiğini 2021 yılının ikinci üç aylık döneminde piyasaya sürmüş ve bu lastiklerden 100 adedini aynı dönem içerisinde iade almıştır. Ayrıca (G) A.Ş. 2021 yılının ilk üç aylık döneminde piyasaya sürdüğü ve geri kazanım katılım payını beyan ettiği 50 adet binek araç lastiğini de 2021 yılının ikinci üç aylık döneminde iade almıştır.

(G) A.Ş. 2021 yılının ikinci üç aylık döneminde iade almış olduğu 100 adet lastik için hesaplanan geri kazanım katılım payını beyannameye dâhil etmeyecektir.

(G) A.Ş. 900 adet binek araç lastiği için hesapladığı geri kazanım katılım payından daha önce beyan ettiği ve 2021 yılının ikinci üç aylık döneminde iade aldığı 50 adet lastik için hesapladığı geri kazanım katılım payını beyanname üzerinde mahsup ederek beyannamesini 31/7/2021 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle 2/8/2021 günü (resmi tatili takip eden ilk işgünü) saat 23.59’a kadar Kırşehir Vergi Dairesine elektronik ortamda gönderecektir.

ÖRNEK 7: Kayseri ilinde faaliyette bulunan (H) A.Ş.’nin Mimar Sinan Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(H) A.Ş. 2020 yılının ikinci altı aylık döneminde 2.000 TL geri kazanım katılım payı hesaplamıştır.

(H) A.Ş. 2020 yılının ilk altı aylık döneminde piyasaya sürdüğü ve üzerinden 3.000 TL geri kazanım katılım payı hesapladığı ürünleri aynı yılın ikinci altı aylık döneminde iade almıştır.

2020 yılının ikinci altı aylık döneminde hesaplanan 2.000 TL tutarındaki geri kazanım katılım payından, iade alınan ürünlere ilişkin 3.000 TL tutarındaki geri kazanım katılım payı, beyannamenin ilgili satırında gösterilerek mahsup edilecektir. Mahsup edilemeyen 1.000 TL tutarındaki geri kazanım katılım payı ise sonraki dönemlerde mahsup edilmek üzere devredilecektir.”

III- GERİ KAZANIM KATILIM PAYI İSTSİNALARI:

Tekrar kullanıma alınan ürünler, zati ihtiyaç kapsamındaki ürünler, imha edilerek tasfiye edilecek gümrüklü ürün ve eşyalar ile ihraç edilen ürünler, piyasaya süren/ithalatçıların depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünler Geri Kazanım Katılım Payı uygulaması kapsamı dışındadır. (Yönetmelik Madde:2)

Ayrıca serbest dolaşıma giriş rejimi haricindeki diğer gümrük rejimleri (Dahilde İşleme Rejimi vb.) kapsamında yapılan ithalat işlemleri geri kazanım katılıp payı uygulamasına tabi ithalat kapsamı dışındadır. (Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar)

İhracat şartı ile bir başka gerçek/tüzel kişiye yapılan teslimler (ihraç kayıtlı satışlar), bu ihracat işleminin gerçekleştiğinin belgelendirilmesi halinde ihracat kapsamında değerlendirilecek ve GEKAP yükümlülüğü doğmayacaktır.

İhtiyaç sahiplerine iletilmek üzere kâr amacı gütmeyen hayır veya İnsanî yardım kurum/kuruluşlarca dağıtılan ambalajlı ürünler için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmayacaktır.

Örneğin, Peynir üreticisi (G) gerçek/tüzel kişisi kâr amacı gütmeyen hayır veya insani yadım kurum/kuruluşlarına ihtiyaç sahiplerine iletilmek şartıyla ambalajlı peynirleri göndermektedir. Hayır veya insani yadım kurum/kuruluşları tarafından (G) gerçek/tüzel kişisinden gelen ambalajlı peynirler olduğu gibi veya tekrar ambalajlanmak suretiyle ihtiyaç sahiplerine dağıtılmaktadır. Bu süreçte (G) gerçek/tüzel kişisi ile kâr amacı gütmeyen hayır veya insani yadım kurum/kuruluşlarının bu ambalajlara yönelik geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmamaktadır.

IV- BİLDİRİM VE BEYANLARIN DOĞRULUĞUNU VE KAYITLARI:

Piyasaya sürenler/ithalatçılar, geri kazanım ve katılım payına ilişkin yönetmelik kapsamında yapılacak olan tüm bildirim ve beyanlarını (iade ve mahsuplaşmaya esas işlemler dahil) görevlendirdikleri muhasebe sorumlularına ilgili belgeler (alış, satış, devir, bağış vb teslim belgeleri, bütçe rapoları, vergi beyanları gibi) üzerinden inceletmek ve doğruluğunu görevleri kapsamında onaylatmakla yükümlüdürler.

Sürekli bir çevre görevlisi istihdam eden veya çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti alan veya çevre yönetim birimi kurma zorunluluğu bulunan piyasaya süren işletmeler ile ödeyecekleri geri kazanım katılım payı miktarı 50.000 Türk Lirası’ndan fazla olan piyasaya süren işletmelerce yapılacak bildirim ve beyannamelerine esas veriler 2872 sayılı kapsamında tanımlanan çevre görevlisi tarafından incelenip onaylanacaktır.

Bakanlık gerekli gördüğü hallerde piyasaya sürenler/ithalatçılar ve satış noktaları tarafından yapılan beyanın doğruluğu konusunda YMM veya bağımsız denetim raporu isteyebilecektir.

Yapılan beyan ve işlemlere yönelik veriler en az beş yıl süreyle muhafaza edilecektir.

V- GERİ KAZANIM KATILIM PAYINA İLİŞKİN YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA DAİR USUL VE ESASLAR:

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Çevre Kanunu’nun Geri Kazanım Katılım Payı başlıklı Ek Madde 11’e dayanılarak hazırlan “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar” 07.02.2020 tarihli ve 34658 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Oluru ile yayımlanmıştır (https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/icerikler/gekapusulesas-20200210184744.pdf)

Daha sonra, 29.06.2020 tarih ve 132882 sayılı “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar” yayınlanmıştır. (https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/duyurular/gekapued20200629-20200629160851.pdf)

7/2/2020 tarihli Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esasların birinci bölümünde “AMAÇ, KAPSAM VE DAYANAK” ile ilgili açıklamalar, ikinci bölümünde “GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARINA İLİŞKİN GENEL TANIM VE TANIMLAMALAR” başlığı altında,

• Çevre Görevlisi
• Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Verilmesi
• İthalat
• İthal Edenler (İthalatçı)
• İhracat
• İade
• Taşıma Ekipmanları
• Muhasebe Sorumlusu
• Piyasaya Arz Etme (Piyasaya Sürme)
• Piyasaya Süren
• Satış Noktası

tanımları yapılmıştır.

Çevre Kanunu’nun ek-1 sayılı listesindeki ürünlere ve Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin tanımlayıcı ve açıklayıcı hususlar aşağıdaki başlıkları altında açıklanmıştır.
 

1- AMBALAJLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI:

“a) Geri Kazanım Katılım Payına Tabi Ambalajların Tanımlanması:

Geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ambalajların ve türlerinin belirlenmesinde Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik’te yer alan ambalaj tanımı esas alınmak sureti ile aşağıda belirlenen kriterler ve örneklemeler üzerinden değerlendirme yapılır.

Ambalajlar; içerisinde bulunan, taşınan, korunan, saklanan ve/veya satışa sunulan ürün/eşya/malzemelerin Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde olup olmamasına, bu ürün/eşya/malzemelerin tehlikeli veya tehlikesiz özellik gösterip göstermemesine bakılmaksızın geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi tutulur.

a.1 Ambalaj Tanımına Uyan Ürünler

Kriter 1

• Başka bir ürün/eşya/malzemenin ayrılmaz bir parçası değilse,
• Başka bir ürün/eşya/malzemenin kullanım ömrü boyunca o ürün/eşya/malzemeleri içinde bulundurmak, desteklemek veya korumak için kullanımı gerekli değilse,

• Başka bir ürün/eşya/malzeme ve bunların tüm parçaları ile birlikte kullanılıp, tüketilip, bertaraf edilmiyorsa, ambalaj olarak kabul edilir.

Bu kriterlerin herhangi birisini sağlamayanlar asıl ürün/eşya/malzemenin orijinal parçası olarak kabul edilirler ve ambalaj olarak tanımlanmazlar.

Kriter 2

Satış yerlerinde doldurulmak üzere tasarlanan ve bu şekilde kullanılan ürün/eşya/malzemeler ile satış yerlerinde satılan, doldurulan ya da doldurulması tasarlanan ve bu şekilde kullanılan tek kullanımlık ürün/eşya/malzemeler ambalaj olarak kabul edilir. Bu kriterleri sağlamayan veya tekrar aynı amaçla bağımsız kullanımı mümkün olanlar orijinal ürün/eşya/malzemeler olarak kabul edilirler ve ambalaj olarak tanımlanmazlar.

Kriter 3

Ambalajın bileşenleri ve ambalajda bulunan destekleyici, yardımcı parçalar bütünleşik oldukları ambalajın parçası kabul edilir.

Bir ürüne doğrudan asılan ya da takılan ve ambalaj görevi gören bu parçalar o ürünün ayrılmaz bir parçası olmayıp, ürün ile birlikte kullanılıp, tüketilip, bertaraf edilmedikçe ambalaj kabul edilir.

a.2 Üretildiği Malzemeye Göre Ambalajların Tanımlanması

a. 2.1 Plastik Ambalaj: Sadece plastik malzemeden yapılmış ambalajlar Örnek: Plastik kaplar, kutular

a.2.2 Cam Ambalaj: Sadece cam malzemeden yapılmış ambalajlar Örnek: Cam kavanozlar

a.2.3 Kâğıt-Karton Ambalaj: Sadece kâğıt-karton malzemeden yapılmış ambalajlar Örnek: Karton kutu ve koliler

a.2.4 Metal Ambalaj: Sadece metal malzemeden yapılmış ambalajlar Örnek: Teneke, metal ve alüminyum kutular

a.2.5 Ahşap Ambalaj: Sadece ahşap malzemeden yapılmış ambalajlar Örnek: Ahşap kasalar, ahşap paletler

a.2.6 Kompozit Ambalaj: Farklı malzemelerin (kâğıt-plastik-metal-cam gibi) birlikte kullanılması ile yapılmış ve bu malzemelerin elle birbirinden ayrılmasının mümkün olmadığı ambalajlar

Bu ambalajlar içeriği itibariyle kullanılan malzemenin ağırlığına göre aşağıdaki şekilde isimlendirilir:
 

• Kâğıt karton ağırlıklı kompozit ambalaj
• Plastik ağırlıklı kompozit ambalaj
• Metal ağırlıklı kompozit ambalaj
• Cam ağırlıklı kompozit ambalaj

a.3 Kullanım Amacına Göre Ambalajların Tanımlanması

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği uygulamaları kapsamında; birincil ambalaj/iç ambalaj/satış ambalajı, ikincil ambalaj/grup ambalajı, üçüncül ambalaj/nakliye ambalajı/dış ambalaj vb. olarak yapılan tanımlamalara uyan bütün ürün/eşya/malzeme türleri ambalaj olarak kabul edilirler.

Bu tür ambalajlara ilişkin açıklayıcı tanımlar aşağıda gösterilmektedir.

a.3.1 Birincil Ambalaj/İç Ambalaj/Satış Ambalajı: Ürünlerin kullanıcı veya tüketicilere ulaştırılmasında en küçük satış birimi oluşturmaya uygun olarak yapılan, ürünle doğrudan veya kısmen temas halinde olabilen ambalajlar ve bunların orijinal parçalarını (satış birimini tamamlamak için gereken diğer ambalaj bileşenlerini örneğin, kapak/mantar/tıpa, etiket, zımba teli gibi) ifade eder.

Kapak/mantar/tıpa, etiket, zımba teli gibi ambalaj bileşenleri ambalajla birlikte kullanılmamaları durumunda ambalaj olarak değerlendirilmezler.

Örnek-1: Bitkisel yağ şişeleri/bidonları/tenekeleri (kapakları ve etiketleri dâhil) birincil ambalaj olarak değerlendirilir.

Örnek-2: Elektrikli ve elektronik eşyaların karton kutuları (birincil ambalaj için kullanılan etiket, ürünü destekleyici strafor/köpük, vb. parçalar dâhil) birincil ambalaj olarak değerlendirilir.

Örnek-3: Deterjan kapları (kapakları ve etiketleri dâhil) birincil ambalaj olarak değerlendirilir.

Örnek-4: Dondurma/şeker/çikolata ile bütünleşik ahşap/plastik gibi çubuklar ambalaj olarak değerlendirilmez.

Örnek-5: Et ve gıda ürünlerinin pişirilmesinde kullanılan metal/ahşap gibi çubuklar ambalaj olarak değerlendirilmez.

Örnek-6: Üretim makinalarının bir parçası olarak değerlendirilen, bu makinalarda kullanıma yönelik olarak tasarlanan ve endüstriyel amaçlı üretime konu olan hammaddenin (kâğıt, kumaş, iplik, metalik levhalar vb. malzemelerin) taşınması, korunması ve kullanıma alınmasını sağlayan rulolar, makaralar, masuralar, rolikler ve bobinler ambalaj olarak değerlendirilmemektedir.

Örnek-7: Alüminyum folyoların ve streç filmlerin ruloları, temizlik kâğıdı ruloları, ipliklerin makaraları gibi satış noktalarında ürünlerin satışa sunumu amacıyla kullanılan bobinler, makaralar, rulolar ve benzeri malzemeler ambalaj olarak değerlendirilir.

a.3.2 İkincil Ambalaj/Grup Ambalaj: Birden fazla sayıda satış ambalajını bir arada tutacak şekilde tasarlanmış, üründen ayrıldığında ürünün herhangi bir özelliğinin değişmesine neden olmayan ambalajı ifade eder.

Örnek-1: Birden fazla içecek ambalajını bir arada tutmak için içecek ambalajlarını sararak çevreleyen plastik film ile tutamaçlar ve tabanlıklar ikincil ambalajdır.

Örnek-2: Birden fazla ambalajlı ürünü bir arada bulunduran karton kutular ikincil ambalajdır.

a.3.3 Üçüncül Ambalaj/Nakliye Ambalajı/Dış Ambalaj: Belirli sayıda satış ambalajlarının veya grup ambalajlarının taşıma ve depolama işlemlerini kolaylaştırmak ve bu işlemler sırasında zarar görmesini önlemek amacıyla, karayolu, demiryolu, deniz yolu ve havayolu taşımasında kullanılan konteynerler hariç kullanılan ambalajı ifade eder.

Örnek-1: Satış yerlerine ambalajlı ürünlerin gönderilmesi esnasında kullanılan plastik veya ahşap paletler üçüncül ambalajdır.

Örnek-2: Karayolu, demiryolu, deniz yolu ve havayolu taşımacılığında taşıma ekipmanı olarak sürekli ve tekrar aynı amaçlı kullanımları olan ve piyasaya arz edilen ürün/eşya/malzeme ile birlikte piyasaya arz işlemlerine konu edilmeyen ahşap, plastik, metal vb. malzemelerden imal edilmiş paletler, sepetler, konteynerler, kasalar ve benzerleri bu tanım dışındadır.

Örnek-3: Karayolu, demiryolu, deniz yolu ve havayolu taşımacılığında ürün/eşya/malzeme ile birlikte piyasaya arz işlemlerine konu edilen (iade alınmak şartı ile belirli bir teminat karşılığında verilenler dahil) ahşap, plastik, metal vb. malzemelerden imal edilmiş paletler, sepetler, konteynerler, kasalar ve benzerleri nakliye ambalajıdır.

a.3.4 İçecek Ambalajı: İçeceklerin nihai kullanıcı veya tüketicilere ulaştırılmasında en küçük satış birimi oluşturmaya uygun olarak yapılan, içecekle doğrudan veya kısmen temas halinde olan, orijinal parçaları dâhil ambalajları ifade eder.

İçecek ambalajlarından birincil (satış) ambalaj tanımına uyan ambalajların etiket, kapak ve mantar gibi orijinal eşya/parça olarak tanımlanan kısımları birincil ambalaj tanımı içinde bütün olarak değerlendirilir.

Örnek: İçeceklerin şişeleri, kutuları (kapak/mantar/tıpa ve etiketleri şişe veya kutuya dâhil) içecek ambalajıdır.

b) Ambalajlar İçin Geri Kazanım Katılım Payı Yükümlülükleri

Geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ambalajlara ilişkin geri kazanım katılım payına ilişkin beyan ve ödeme yükümlülüğü; plastik poşetler için satış noktalarının, diğer ambalajlar için ise piyasaya süren ve/veya ithalatçılarındır.

Ambalajlar için piyasaya sürülme işlemi bu ambalajların herhangi bir ürün/eşya/malzemenin piyasaya arzında kullanılması durumunda oluşur.

Ambalaj üreticileri taralından üretilerek veya ithal edilerek bu ambalajları kullanacaklara yapılan boş ambalaj arzları ambalaj piyasaya sürme tanımı dışındadır.

Yükümlülüğü bulunan tarafların tanımlanmasında; Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan piyasaya süren, ithalatçı, tedarikçi ve satış noktaları tanımı esas alınmak sureti ile bu usul ve esasta verilen açıklama ve örneklemeler üzerinden değerlendirme yapılır.

İçecek tanımına uyan ürünlerin ambalajlarından alınacak geri kazanım katılım paylarının hesabında; içecek ambalajı tanımına uyan ambalajlar kapak/mantar/tıpa, etiket gibi bileşenleriyle birlikte bir bütün olarak değerlendirilerek, Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde belirtildiği üzere adet üzerinden hesaplanır.

İçecek ambalajı dışındaki diğer ambalajlardan (birincil ambalaj/iç ambalaj/satış ambalajı, ikincil ambalaj/grup ambalajı, üçüncül ambalaj/nakliye ambalajı/dış ambalaj vb.) alınacak geri kazanım katılım paylarının hesabında; bu ambalaj ve ambalaja bütünleşik halde bulunan kapak, etiket gibi bileşenleri malzeme cinsine göre (plastik, metal, kağıt ve benzeri) ayrı ayrı Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesi üzerinden değerlendirilerek hesaplanır.

Yeniden kullanılabilir ambalajlarla tüketici ve/veya kullanıcılara iletilen eşya ve/veya malzemelerin tüketimleri/kullanımları sonrasında oluşan ambalajların yeniden/tekrar kullanımlarının sağlanması amacıyla iade alınmasına yönelik olarak Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito yönetim sisteminin kurularak Bakanlıktan onay alınması durumunda; depozito uygulaması dâhilinde geri toplanmak üzere piyasaya arz edilen ambalajlar için geri kazanım katılım payı beyanı verilir ancak geri kazanım katılım payı ödenmez. Depozito uygulaması dâhilinde piyasaya sürülen ancak geri toplanamayan miktarlar için ise geri kazanım katılım payı ödenir. Depozito uygulamasına yönelik işlemler Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.

b.1 Ambalaj Piyasaya Sürenler: Herhangi bir ürün/eşya/malzemenin ambalajlı olarak tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada ilk defa yer alması faaliyetini gerçekleştiren gerçek ve/veya tüzel kişilerdir.

Ambalaj üreticileri, ürettikleri ambalajların (ürün içermeyen/boş ambalajlar) piyasaya arzında bunların satışı, taşınması, saklanması vb. için kullandıkları ambalajlar için piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Piyasaya sürenin belirlenmesinde söz konusu ürünlerin ilk defa piyasada yer alması (bedelli veya bedelsiz) için yapılan teslim faaliyeti (gerçek/tüzel kişiler arasındaki değişimi) esas alınır.

Piyasaya süren olarak tanımlanan gerçek ve/veya tüzel kişiler ambalajlar için belirlenen geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumlu tutulurlar.

İhtiyaç sahiplerine iletilmek üzere kâr amacı gütmeyen hayır veya İnsanî yardım kurum/kuruluşlarca dağıtılan ambalajlı ürünler için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmaz.

Örnek-1: İçme suyu dolumu faaliyetinde bulunan (A) gerçek/tüzel kişisi, dolum faaliyeti sonucunda kendi adı ve/veya ticari markasıyla tüketicilerin kullanımı için piyasaya arz etmiş olduğu suyun ambalajları için piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 2: Salça üretimi faaliyetinde bulunan (B) gerçek/tüzel kişisi, (C) gerçek/tüzel kişisi adına üretimi gerçekleştirmekte ve ambalajlı salçalar (C) gerçek/tüzel kişisinin adı ve/veya ticari markasıyla tüketicilerin kullanımı için piyasaya arz edilmektedir. Bu durumda piyasaya arz edilen salçanın ambalajı için (C) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren, (B) gerçek/tüzel kişisi ise tedarikçidir. Bu faaliyet çerçevesinde tedarikçi (B) gerçek/tüzel kişisinin piyasaya süren (C) gerçek/tüzel kişisine satış işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından (C) piyasaya süreni sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 3: İçecek üretimi faaliyetinde bulunan (X) gerçek/tüzel kişisi ürünlerini (Y) gerçek/tüzel kişisi adına üretmekte ve ürünlerin ambalajlarında her iki firmanın da adı ve/veya ticari markasını bulundurmaktadır. Ürünlerin tüketicilerin kullanımı için piyasaya arzı (Y) gerçek/tüzel kişisi tarafından gerçekleştirilmekte olup, (X) ve (Y) gerçek/tüzel kişileri arasında yapılacak herhangi bir sözleşmede aksi bir durum belirtilmediği sürece; piyasaya arz edilen içeceğin ambalajı için (Y) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren, (X) gerçek/tüzel kişisi ise tedarikçidir. Bu faaliyet çerçevesinde (X) gerçek/tüzel kişisinin (Y) gerçek/tüzel kişisine satış işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından (Y) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak sorumludur. Somaki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 4: Şampuan üretimi faaliyetinde bulunan (D) gerçek/tüzel kişisi kendi adı ve/veya ticari markasıyla ambalajlı şampuanları toptancı olan (E) gerçek/tüzel kişisine satmıştır. Toptancı (E) gerçek/tüzel kişisi tarafından ambalajlı şampuanlar (F) satış noktasına, (F) satış noktası tarafından ise müşterilere/tüketicilere satılmıştır. Bu faaliyet çerçevesinde şampuan ambalajlarının (E) toptancısına satışı (arzı) esansında oluşacak geri kazanım katılım payından piyasaya süren olarak (D) gerçek/tüzel kişi sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 5: Peynir üreticisi (G) gerçek/tüzel kişisi (H) satış noktası adına fason olarak peynir üretmekte ve peyniri ambalajlı olarak (H) satış noktasının adı ve/veya ticari markası ile (H) satış noktasına satmakta, (H) satış noktası da bu peyniri müşterilere/tüketicilere satmaktadır. Bu faaliyet çerçevesinde (H) satış noktası piyasaya süren olup, üretici (G) gerçek/tüzel kişisinin (H) satış noktasına satışı (arzı) işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından da (H) satış noktası sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 6: Peynir üreticisi (G) gerçek/tüzel kişisi kâr amacı gütmeyen hayır veya insani yadım kurum/kuruluşlarına ihtiyaç sahiplerine iletilmek şartıyla ambalajlı peynirleri göndermektedir. Hayır veya insani yadım kurum/kuruluşları tarafından (G) gerçek/tüzel kişisinden gelen ambalajlı peynirler olduğu gibi veya tekrar ambalajlanmak suretiyle ihtiyaç sahiplerine dağıtılmaktadır. Bu süreçte (G) gerçek/tüzel kişisi ile kâr amacı gütmeyen hayır veya insani yadım kurum/kuruluşlarının bu ambalajlara yönelik geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmamaktadır.

b.2 Ambalajlı Ürün İthal Edenler: Herhangi bir ürün/eşya/malzemenin ambalajlı olarak ithal edilerek tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak yurtiçi piyasada yer almasını sağlayan gerçek ve/veya tüzel kişilerdir. Ambalajlı ürünleri ithal edenler de ambalaj piyasaya süren olarak tanımlanır ve ithal edilen ürün/eşya/malzemenin ambalajları için geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumlu tutulurlar. Türkiye dışındaki üretici tarafından ülkemizde yetkilendirilen temsilci ve/veya ithalatçılar piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumludur.

Örnek 1: Yurt dışından (M) markalı parfüm ithal eden (P) gerçek/tüzel kişisi (parfüm üreticisi olmasa dahi) ithal etmiş olduğu (M) markalı parfümün ambalajları için piyasaya sürendir ve geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumludur. Geri kazanım katılım payına ilişkin beyan ve ödemeler ithalatın gerçekleştiği işlem tarihi üzerinden yapılır. İthalat sonrası yurtiçinde yapılan devir ve satışlar için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmaz.

Örnek 2: Yurt dışından kendi kullanımı için hammadde ithal eden sanayi işletmesi (î) gerçek/tüzel kişisi ithal etmiş olduğu hammaddenin ambalajları için piyasaya süren olup ithalatın gerçekleşme tarihi itibariyle bu ambalajlara yönelik geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 3: Yurtdışından 10.000 adet 1 litrelik cam ambalajlı içecek ithal eden (X) gerçek/tüzel kişisi, bu ambalajlı içeceklerin 7.000 âdetini yurtiçinde piyasaya süren olarak faaliyet gösteren (Y) gerçek/tüzel kişisi adına/namına ithalat yetkilisi/temsilcisi sıfatı ile ithal etmiş, 3.000 adetini ise kendi nam ve hesabına ithal etmiştir. Bu durumda; (X) gerçek/tüzel kişisi tarafından (Y) gerçek/tüzel kişisi adına ithal edilen 7.000 adet içecek ambalajından ve diğer türdeki ambalajlarından (kutu, koli, kasa ve benzeri) oluşan geri kazanım katılım payı yükümlülüğünden (Y) gerçek/tüzel kişisi sorumlu olup (X) gerçek/tüzel kişisi sadece kendi adına ithal ettiği 3.000 adet içeceğin içecek ambalajından ve diğer ambalajlarından (kutu, koli, kasa ve benzeri) oluşan geri kazanım katılım payından yükümlüdür.

b.3 Ambalaj Tedarikçisi: Kendisi ambalaj üreticisi olmayıp piyasaya sürenlere ambalaj tedarik edenler ile ambalajlı ürün piyasaya sürenler adına ambalajlı ürünü fason olarak üreten veya ürünleri piyasaya sürünler adına ambalajlayanlardır/ dolumunu yapanlardır.

Ambalaj Tedarik Faaliyeti, Ambalaj piyasaya sürenler adına/hesabına, ambalajlı ürün/eşya/malzemenin ambalajına piyasaya sürenin adını, ticarî markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle piyasaya sürenlere temin/teslim etme faaliyetidir.

Ambalaj tedarikçileri, tedarik ettikleri ambalajlar için geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi değillerdir. Ambalajlı ürün tedarikçileri tarafından piyasaya sürenler adına fason olarak üretilen ambalajlı ürün/eşya/malzemenin piyasaya arzı piyasaya sürenler tarafından yapıldığından ambalajlı ürün tedarikçileri geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumlu değildir.

Tedarikçiler tarafından piyasaya sürenlere tedarik edilen ambalajlı ürün teslimlerinin gerçekleşme tarihi bu ambalajlı ürünlerin piyasaya sürülme tarihidir ve piyasaya sürenler tarafından bu tarih esas alınarak geri kazanım katılım payı yükümlülüğü yerine getirilir.

Tedarikçiler ile piyasaya sürenler arasındaki mal/malzeme/eşya vb. ambalajlı ürün teslimlerine ilişkin belgeler (Hazine ve Maliye Bakanlığı mevzuatı uyarınca düzenlenen) piyasaya süren işletmelerin tespitinde esas belge olarak değerlendirilir.

Örnek 1: Bakliyat paketleme faaliyetinde bulunan (K) gerçek/tüzel kişisi, faaliyetini (L) gerçek/tüzel kişisi adına gerçekleştirmekte ve paketli bakliyatlar (L) gerçek/tüzel kişisinin adı ve/veya ticari markasıyla tüketicilerin kullanımı için piyasaya arz edilmektedir. Bu durumda piyasaya arz edilen bakliyat ambalajları için (K) gerçek/tüzel kişisi tedarikçidir. Bu faaliyet çerçevesinde paketlenen bakliyatların (L) gerçek/tüzel kişisine satışı esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından piyasaya süren olarak (L) gerçek/tüzel kişisi sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 2: Maden suyu dolumu faaliyetinde bulunan (M) gerçek/tüzel kişisi, dolum yapacağı ambalajları (N) gerçek/tüzel kişisinden temin etmekte ve bu ambalajlara maden suyu dolumu yaparak tüketicilerin kullanımı için (S) satış noktası aracılığıyla piyasaya arz etmektedir. Boş ambalaj tedarik eden (N) gerçek/tüzel kişisi tedarikçidir ve boş ambalaj satışına istinaden geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu faaliyet çerçevesinde piyasaya süren (M) gerçek/tüzel kişisinin (S) satış noktasına satış işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından (M) piyasaya süreni sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir. (S) satış noktasının bu işleme ilişkin geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmamaktadır.

b.4 Satış Noktası:

Satış noktalarında satılan ürünlerin ambalajlarının geri kazanım katılım payından bu ürünlerin üzerinde adını ve/veya ticari markasını bulunduran gerçek ve/veya tüzel kişiler sorumludur.

Satış noktalarında ambalajsız ürünlerin ambalajlanarak piyasaya arz edilmesi durumunda ambalajlama işlemini yapan satış noktaları piyasaya süren olarak tanımlanır ve bu ambalajlar için geri kazanım katılım payından sorumludurlar. Bu ambalajlı malzemelerin satışının gerçekleştiği tarih itibariyle geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşur ve beyanname vermek sureti ile satış noktaları tarafından geri kazanım katılım payı ödemesi yapılır.

Satış noktaları kendi adı ve/veya ticari markasıyla satışa sundukları ambalajlı ürünler için piyasaya süren olup bu ürünlerin ambalajlarının geri kazanını katılım payından sorumludurlar.

Örnek 1: Kafeterya işleten (S) gerçek/tüzel kişisi çay, kahve gibi içecekleri müşterilerine cam, porselen fincanlarda ve tek kullanımlık bardaklarda (kapaklı ve/veya kapaksız, kağıt-karton ve/veya plastik ağırlıklı kompozit malzemeden imal edilmiş) sunmaktadır. (S) gerçek/tüzel kişisi müşterilerine çay/kahve sunumunda (satış ve/veya ikram) kullandığı tek kullanımlık bardakları bu malzemeleri üreten (P) gerçek/tüzel kişisinden boş olarak satın almaktadır. Bu durumda; kafeterya işleticisi (S) gerçek/tüzel kişisi, içecek ürünlerini müşterilerine sunarken kullandığı tek kullanımlık bardaklar (kapaklı ve/veya kapaksız, kağıt-karton ve/veya plastik ağırlıklı kompozit malzemeden imal edilmiş) için piyasaya süren konumundadır. (S) gerçek/tüzel kişisinin ürünlerinin müşterilerine sunumu (satış ve /veya ikram) itibari ile oluşan geri kazanım katılım payını (içecek ambalajları için belirlenmiş olan tutar üzerinden) beyan etme ve ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Tekrar kullanılabilir cam, porselen fincanları için (S) gerçek/tüzel kişisinin, tek kullanımlık bardaklar için ise bu bardakların üreticisi olan (P) gerçek/tüzel kişisinin geri kazanım katılım payı uygulamasında yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Örnek 2: Eğitim ve öğretim faaliyeti gösteren (O) Okulu

– Öğrencilerinin, personelinin ve ziyaretçilerinin kullanımı için su sebilleri yerleştirerek suyu tek kullanımlık bardaklarla ikram etmektedir. Bu durumda okul işletmesi (O) Okulu satış noktası olarak değerlendirilmediğinden su ikramında kullandığı tek kullanımlık bardaklar ambalaj olarak tanımlanmayıp geri kazanım katılıp payı uygulaması kapsamı dışındadır.

– Okul içinde yer alan kantinde tek kullanımlık bardaklarla/tabaklarla içecek/yiyecek sunulmaktadır. Bu durumda; kantin işletmecisi satış noktası olarak değerlendirilmektedir. Kantin işletmecisinin ürünlerini sunarken kullandığı tek kullanımlık bardaklar/tabaklar ambalaj kapsamında yer aldığından kantin işletmecisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payı uygulamasına tabidir.

– Okul bünyesinde öğrencilere personele veya ziyaretçilere yemekhane hizmeti verilmekte ve yemekhanede tek kullanımlık bardaklarla/tabaklarla içecek/yiyecek sunulmaktadır. Bu durumda; yemekhane işleticisi gerçek/tüzel kişi satış noktası olarak değerlendirilmekte olup içecek ürünlerini müşterilerine sunarken kullandığı tek kullanımlık bardaklar/tabaklar ambalaj kapsamında yer aldığından yemekhane işletmecisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payı uygulamasına tabidir.

Örnek 3: Konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştiren (T) gerçek/tüzel kişisinin faaliyet konusu sadece konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştirmekte olup müşterilerine tek kullanımlık bardaklar ile sıcak/soğuk içecek ikramı yapmaktadır. Bu durumda, (T) gerçek/tüzel kişisi satış noktası olması sebebiyle sıcak/soğuk içecek ikramında kullandığı tek kullanımlık bardaklar için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmaktadır.

c) Plastik Poşetler ve Diğer Torbalar

Bakanlıkça yayımlanarak yürürlüğe giren “Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar” kapsamında tüketicilere/kullanıcılara ücret karşılığı verilen plastik poşetler “2872 sayılı Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde “Plastik poşet (Plastik alışveriş torbaları)” sınıfında yer almakta olduklarından geri kazanım katılım payına tabidir. Geri kazanım katılım payından adet bazında, satış noktaları sorumludur.

Ücretlendirmeye tabi olmayan plastik poşetler ve diğer torbalar ise ambalaj olarak değerlendirilir ve geri kazanım katılım payına tabidir. Geri kazanım katılım payından piyasaya sürenler (satış noktaları, eczaneler, kargo firmaları vb.) ambalaj cinsine göre kilogram bazında sorumludur.

Örnek 1: (A) mağazası satmış olduğu ürünlerin taşınması için tüketicilere ücretsiz olarak kâğıt torba vermektedir. Bu torbaların ambalaj olarak değerlendirilmesi sebebiyle (A) satış noktası için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmaktadır. (A) satış noktası söz konusu geri kazanım katılım payından Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde yer alan Kâğıt Karton Ambalaj başlığı altında ağırlık bazında sorumludur.

d) Geri Kazanını Katılım Payına Tabi Ürünlerin Birincil ve Diğer Ambalajları:

2872 sayılı Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde gösterilen ve geri kazanım katılım payı tahsil edilecek ürünlerin (sadece Lastik, Akümülatör, Madeni Yağ, Bitkisel Yağ, Elektrikli ve Elektronik Eşya, Pil, İlaç) birincil ambalajlarından (şişe, bidon, teneke kutu, kâğıt/karton koli veya plastik sarmalı/kaplaması gibi) beyan alınacak ancak geri kazanım katılım payı tahsil edilmeyecektir.

Ancak, Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde gösterilen geri kazanım katılım payı alınacak ürünlerden Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik gereği geri kazanım katılım payı tahsilinin yapılmadığı durumlarda bu ürünlerin birincil ambalajları için beyan verme ve geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü oluşacaktır.

Ayrıca, geri kazanım katılım payına tabi olup olmamasına bakılmaksızın ürünlerin birincil ambalajları olarak kabul edilenler haricindeki diğer ambalajları için de geri kazanım katılım payı tahsil edilecektir.

Ambalajlar için geri kazanım katılım payı uygulaması sadece bu ambalajların bir ürün/eşya/malzemenin piyasaya arzı için kullanılması durumunda geçerli olup herhangi bir ürün/eşya/malzemenin piyasaya arzına yönelik kullanılmayan ambalajlar için geri kazanım katılım payı uygulanmaz.

Geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olmayan ürün/eşya/malzemelerin ambalajlarında birincil ambalaj ve/veya diğer türlerdeki ambalajları için bir ayrım söz konusu olmayıp bu ürün/eşya/malzemelerin tüm ambalajları için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü geçerli olacaktır.

İçecek tanımına uyan ürünlerin ambalajlarından alınacak geri kazanım katılım paylarının hesabında; içecek ambalajı tanımına uyan ambalajlar “adet” olarak, bu tanım kapsamı dışında kalan diğer ambalajlar (ahşap ambalaj hariç olmak üzere) ise “kg” olarak tanımlanmış olduğundan, ödenecek geri kazanım katılım payının belirlenmesinde bu farklılık dikkate alınır.

Geri kazanım katılım payına tabi olan piyasaya arz edilmiş herhangi bir ürünün/ambalajlı ürünün son kullanım/tüketim tarihinin geçmesi nedeni ile piyasaya sürenlerce piyasadan geri toplatılması halinde sadece geri toplanan ürünler ve ambalajları için iade işlemi tesis edilir. Bu şekilde piyasadan geri çekilen ürünler ve ambalajları için sadece geri kazanım katılım payı ödenmiş kısımları iade talebine konu edilir. İade alım sürecinde ürünün piyasaya sürülmesinde kullanılan birincil ambalajlar haricindeki ambalajların da kullanılmadan ürünle birlikte iade alınması durumunda bu ambalajlar için de iade süreci işletilir. Geri alım sürecinde iade alınan ürünlerin yeniden ambalajlanması durumunda yeniden ambalajlamada kullanılan ambalajlar iade işlemine konu edilmez.

Örnek 1: (Ş) ilaç üreticisi tarafından üretilen öksürük şurubu; metal kapaklı cam şişe içerisine doldurulmakta, prospektüsü ve ölçek kaşığı/kabı ile birlikte plastik film kaplı karton kutu içerisinde üzerinde kullanım esaslarını içeren etiket yapıştırılarak piyasaya arz edilmektedir. Bu durumda (Ş) ilaç üreticisi, piyasaya arz edilen öksürük şurubu için sadece Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde yer alan ve ilaçlar için belirlenen geri kazanım katılım payından sorumlu olup, ilaç için kullanılan birincil ambalajları (cam şişe, metal kapak, karton kutu, plastik film, etiket) ve kutu içindeki ürünler (ölçek kaşığı/kabı, prospektüs) için ayrıca geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Örnek 2: (Ş) ilaç üreticisi tarafından üretilen ve piyasaya sürülen öksürük şurubu (metal kapaklı cam şişe içerisine doldurulmakta, prospektüsü ve ölçek kaşığı/kabı ile birlikte) ilgili mevzuat uyarınca imha edilmek üzere piyasadan geri çekilmiş/toplatılmıştır.

Bu durumda (Ş) ilaç üreticisi, piyasaya arz edilen öksürük şurubu için ödenen geri kazanım katılım payını iade işlemine konu edebilecek olup ilaç için kullanılan birincil ambalajlara ayrıca geri kazanım katılım payı ödenmediği için bu ambalajlar iade işlemine konu edilmez. Söz konusu ilaçların piyasaya arzında kullanılan ve geri kazanını katılım payı ödenen ambalajlar (birincil ambalajlar haricindeki) için bu ambalajların sadece piyasaya sürüldüğü şekliyle geri alınması hâlinde iade işlemine konu edilebilir.

Örnek 3: Bakliyat paketleme faaliyetinde bulunan (K) gerçek/tüzel kişisi tarafından paketlenen ve (L) gerçek/tüzel kişisi tarafından piyasaya arz edilen bakliyatlar son tüketim tarihinin geçmesi nedeni ile (L) gerçek/tüzel kişisi tarafından piyasadan geri toplanmış ve muhasebe kayıtlarına işlenmiştir. Bu durumda piyasadan geri çekilen bakliyatların birincil ambalajları iade işlemine konu edilir. 

Geri toplanan bakliyatların piyasaya arzında kullanılan birincil ambalajları haricindeki diğer ambalajları için de iade talebinde bulunulabilmesi için ürünün piyasaya arz edildiği ambalajları ile birlikte geri alınması gerekmekte olup, geri alım sürecinde yeniden ambalajlama yapılması durumunda kullanılan yeni ambalajlar iade işlemine konu edilmez.

e) Depozitolu Ambalajlar:

Yeniden kullanılabilir ambalajlarla yönelik depozito uygulamaları için Bakanlıkça belirlenen usul esaslar kapsamında depozito uygulama planı hazırlanır ve bilgi sistemi üzerinden Bakanlığa sunulur. Bakanlıkça uygun bulunan planlar için kod numarası tahsis edilir.

Depozito uygulamaları, Bakanlıkça uygun bulunan depozito uygulama planları doğrultusunda gerçekleştirilir.

Depozito uygulamasına ilişkin veriler Bakanlık bilgi sistemine girilir, depozito uygulamaları kapsamında geri toplamak üzere piyasaya sürülen ambalajların geri toplanamayan kısımlarına ilişkin hesaplamalar bilgi sistemi üzerinden değerlendirilir.

Örnek-1: Piyasaya süren olarak tanımlı (Z) içecek işletmesinin piyasaya arz ettiği 100 bin adet içecek ambalajının 50 bin adeti yeniden kullanılabilir nitelikte olması ve yeniden kullanılabilir 50 bin adet ambalajlar için depozito uygulayacak olması halinde; Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito uygulama planı hazırlaması ve Bakanlık Ambalaj Bilgi Sistemi üzerinden sunulan planının uygun bulunması şartıyla depozito uygulanan 50 bin adet yeniden kullanılabilir içecek ambalajı için geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü oluşmaz.

Depozito uygulanan ambalajlar için geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü bulunmamakla birlikte, depozito uygulanan ambalajların haricinde kalan diğer (nakliye, saklama, taşıma ve benzeri) ambalajları için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmaktadır.

Yurt içinde piyasaya arz edilmek üzere ithal edilen ambalajlı ürünlere yönelik depozito uygulamalarında onaylı depozito uygulama planı bulunması halinde geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.

Örnek-2: Piyasaya süren olarak tanımlı (Y) meşrubat işletmesinin yurt içinde piyasaya arz etmek üzere ithal ettiği meşrubatın yeniden kullanılabilir ambalajı için Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito uygulama planı hazırlanması ve Bakanlık Bilgi Sistemi üzerinden sunulan planının uygun bulunması durumunda depozito uygulanan meşrubat ambalajları için geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü bulunmaz. Ancak depozito uygulanacak ambalajlar için geri kazanım katılım payı beyanı yapılır.

Örnek-3: (T) tüzel kişisi metal tüplerde LPG gazı satışı yapmaktadır. Metal tüpleri gaz doldurmak sureti ile bayilerine ileten (T) tüzel kişisi metal tüpler için bayilerinden teminat almakta olup bayiler tarafından tüketicilere/kullanıcılara yapılan satışlarda da bayilerce bu teminat depozito bedeli olarak tüketicilerden kullanıcılardan alınmaktadır. Tüketiciler/kullanıcılar tarafından kullanılan tüplerde bulunan gaz bittiğinde bayilerden dolu tüp alırken boş tüp iade edilmekte olup yeni alınan dolu tüpler için depozito bedeli ödenmemektedir.

Bayilerce toplanan boş tüpler dolum tesislerine iade edilerek dolu tüpler alınmakta olup bu değişim esnasında da depozito bedeli alınmamaktadır. Bu süreçte; metal tüplerde LPG satışı yapan (T) tüzel kişisi piyasaya süren olarak tanımlanır ve her bir metal tüp için geri kazanım katılım payı öder.

Ancak, (T) kişisi tarafından Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito uygulama planı hazırlanması ve Bakanlık Ambalaj Bilgi Sistemi üzerinden onaylatılması durumunda; geri kazanım katılım payı beyanı yapılır ancak geri kazanım katılım payı ödenmez.

Örnek-4: (R) tüzel kişisi tarafından plastik damacanalar ile piyasaya içme suyu arz edilmektedir. (R) tüzel kişisi tarafından Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar kapsamında hazırlanan depozito uygulama planı Bakanlığa sunulmuş ve Bakanlıkça onaylanarak depozito planı için bilgi sistemi üzerinden (…./….) kod numarası tahsis edilmiştir.

Bu durumda; (R) tüzel kişisi piyasaya arz ettiği plastik damacanalara yönelik olarak geri kazanım katılım beyanına piyasaya sürdüğü plastik damacana miktarı bilgisini ve Bakanlıkça verilen depozito plan kod numarasını girecek olup plastik damacanalar için geri kazanım katılım payı tahsili söz konusu olmayacaktır. (R) tüzel kişisi tarafından depozito uygulama planı kapsamında piyasaya sürülen ancak geri toplanamayan miktarlar Bakanlık bilgi sistemi üzerinden kontrol edilecek ve yılsonu itibari ile geri toplanamayan ambalaj miktarları, takip eden geri kazanım katılım beyanı döneminde beyan edilerek geri kazanım katılım payı ödenecektir.

Örnek-5: Ürünlerini ahşap paletleri ile piyasaya süren (S) tüzel kişisi tarafından söz konusu ahşap paletler (Y) tüzel kişisinden kiralamak sureti ile temin edilmekte ve bu paletler (Y) tüzel kişisi tarafından piyasadan toplanarak tekrar aynı amaçla kullanılmak üzere başka piyasaya süren işletmelere kiralanmaktadır.

Bu durumda; (Y) kişisi tarafından piyasaya süren işletmelere kiralanan ahşap paletler için depozito uygulama planı hazırlanmış ve Bakanlıktan onay alınmış olması şartı ile (S) tüzel kişinin bu paletler için geri kazanım katılım payı beyan ve ödeme yükümlülüğü oluşmaz. (Y) kişisi geri kazanım katılım payı beyanını yapılır ancak geri kazanım katılım payı ödenmez.”

2- BİTKİSEL YAĞLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI

“a) Geri Kazamın Katılım Payına Tabi Bitkisel Yağların Tanımlanması

(1) Geri Kazanım Katılım Payı uygulamasına tabi olan bitkisel yağların belirlenmesinde 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile aşağıda verilen listede yer alan ürünler ve örnekler üzerinden değerlendirme yapılır.

(2) Çevre Kanunu’nun ek-1 sayılı listesinde yer alan bitkisel yağların, Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerin üretiminde hammadde olarak kullanılması durumunda; hammadde olarak tedarik edilen bu ürünlerin ithalatçıları/üreticileri tarafından Yönetmeliğin 5 inci maddesinin onaltmcı fıkrası gereğince beyan yapılır, ancak hammadde olarak kullanılan bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.

Örnek 1: (A) gerçek/tüzel kişisi zeytinyağı üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde (A) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 2: (B) gerçek/tüzel kişisinin (C) gerçek/tüzel kişisine ürettirdiği zeytinyağını kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde;

• (B) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
• (C) gerçek/tüzel kişisi tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.

Örnek 3: Bitkisel yağ üretimi faaliyetinde bulunan (D) gerçek/tüzel kişisi ürünlerini (E) gerçek/tüzel kişisi adına üretmekte ve piyasaya arz edilen ürünlerin üzerinde her iki firmanın adı ve/veya ticari markası bulunmaktadır. Ürünlerin piyasaya arzı (E) gerçek/tüzel kişisi tarafından gerçekleştirilmekte olup, (D) ve (E) gerçek/tüzel kişileri arasında yapılacak herhangi bir sözleşmede aksi bir durum belirtilmediği sürece; piyasaya arz edilen ürünler için (E) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren, (D) gerçek/tüzel kişisi ise tedarikçidir. Bu faaliyet çerçevesinde (D) gerçek/tüzel kişisinin (E) gerçek/tüzel kişisine satış işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından (E) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 4: Yurt dışından ayçiçek yağı ithal eden (F) gerçek/tüzel kişisi ithal ettiği ayçiçek yağı için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 5: (G) gerçek/tüzel kişisi bitkisel yağ üretmektedir. (H) gerçek/tüzel kişisinin ürettiği kanola yağını, bitkisel yağ üreten (G) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanmaktadır. Bu durumda;

• (H) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanılmak üzere (G) gerçek/tüzel kişisine verdiği kanola yağı için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanını katılım payı ödemez.

• (G) gerçek/tüzel kişisi, (H) gerçek/tüzel kişisinden aldığı hammadde ile üreterek piyasaya sürdüğü bitkisel yağ için geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 6: (I) gerçek/tüzel kişisi bitkisel yağ üretiminde hammadde olarak kullanılmak şartıyla bitkisel yağ ithal etmektedir. (I) gerçek/tüzel kişisi ithal ettiği bitkisel yağı, hammadde olarak kullanılmak üzere bitkisel yağ üreten (J) gerçek/tüzel kişisine vermektedir. Bu durumda, Yönetmeliğin 5 inci maddesinin onaltıncı fıkrası gereğince;

• (I) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanılmak üzere ithal ettiği bitkisel yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (J) gerçek/tüzel kişisi, (I) gerçek/tüzel kişisinden aldığı hammadde ile üreterek piyasaya sürdüğü bitkisel yağ için geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek-7: (K) gerçek/tüzel kişisi yurt içinde bitkisel yağ üretimi gerçekleştirmektedir. Üretimini gerçekleştirdiği bitkisel yağı, gıda üretimi (bisküvi, kek vb) yapan (L) gerçek/tüzel kişisine vermektedir. Bu durumda;

• (K) gerçek/tüzel kişisi, (L) gerçek/tüzel kişisine verdiği bitkisel yağ için piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

• (L) gerçek tüzel kişisi, (K) gerçek/tüzel kişisinden aldığı bitkisel yağ ile üreterek piyasaya sürdüğü gıda ürünleri (bisküvi, kek vb) Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer almadığından, geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.

Örnek-8: (M) gerçek/tüzel kişisi tankerler ile bitkisel yağ ithalatı gerçekleştirmektedir. İthal ettiği bitkisel yağları, yurt içindeki tesislerinde çeşitli ebatlarda ambalajlara (şişe, teneke vb) doldurarak piyasaya arz etmektedir. Bu durumda;

• (M) gerçek/tüzel kişisi, ithal ettiği bitkisel yağ için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

• (M) gerçek/tüzel kişisi, yurt içindeki tesislerinde çeşitli ambalajlarda piyasaya sürdüğü bitkisel yağ için yağ için geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.

• (M) gerçek/tüzel kişisi, bitkisel yağın dolumunu gerçekleştirdiği ve yurt içi piyasaya sürdüğü ürünlerin ambalajları için geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek-9: (N) gerçek/tüzel kişisi, yurt içinde yağlı tohum işleyerek ham ayçiçek yağı,  mısır yağı, pamuk yağı vb. üretimi gerçekleştirmektedir. (N) gerçek/tüzel kişisi üretimini gerçekleştirdiği ham ayçiçek yağı, mısır yağı, pamuk yağı vb. hammadde olarak kullanılmak üzere bitkisel yağ üretimi faaliyetini gerçekleştiren (O) gerçek/tüzel kişisine vermektedir. Bu durumda;

• (N) gerçek/tüzel kişisi, hammadde olarak kullanılmak üzere piyasaya sürdüğü bitkisel ham yağlar için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (O) gerçek/tüzel kişisi, (N) gerçek/tüzel kişisinden aldığı hammadde ile üreterek piyasaya sürdüğü bitkisel yağ için geri kazanım katılım payından sorumludur.

(3) Geri Kazanım Katılım Payı Yönetmeliğine tabi olan bitkisel yağlardan satış şekline (ambalajlı veya dökme) bağlı olmaksızın geri kazanım katılım payı tahsil edilir.

(4) Yağlı bitki tohumlarını işleyen ve/veya rafinasyonunu gerçekleştiren tesislerden kaynaklanan soap stock ve tank dibi tortu gibi atıklar ile rafinasyon sürecinde oluşan yağ asitleri gibi yan ürünler, Geri Kazanım Katılım Payı Yönetmelik kapsamında “bitkisel yağ” olarak değerlendirilmemektedir.

b) Ürünlerin Tutar Hesaplamaları

Geri Kazanım Katılım Payı uygulamasına tabi bitkisel yağların ağırlığının hesaplanmasında; ambalaj vb. ağırlıklar (bitkisel yağın içinde olduğu şişe, teneke, kapak vb.) ürün ağırlığına dâhil edilmez.”
 

3- ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI

“a) Geri Kazanım Katılım Payına Tabi Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Tanımlanması

2872 sayılı Çevre Kanununun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerden elektrikli ve elektronik eşya kategorisinde yer alan ürünlerin belirlenmesinde; 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği’nin Ek-l/B listesinde (8. Tıbbi Cihazlar, 9. İzleme ve Kontrol Aletleri ve 10. Otomatlar hariç) yer alan ürünler ile aşağıda yapılan açıklamalar kapsamında değerlendirme yapılır.

(1) Büyük ölçekli sabit endüstriyel aletler, Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki “elektrikli ve elektronik eşya” olarak değerlendirilmez.

Büyük ölçekli sabit endüstriyel aletler; spesifik bir uygulama için çalışan, sabit kurulumu ve sökümü uzmanlar tarafından belirli bir yerde yapılan ve endüstriyel bir imalat tesisinde ya da araştırma ve geliştirme tesisinde uzmanlar tarafından kullanılan ve bakımı yapılan makinelerden, cihazlardan ve/veya bileşenlerden oluşan kurulmuş makineler veya sistemler olarak tanımlanır. Bu aletler küçük sanayi, zanaatkarlar ve inşaat alanları dâhil olmak üzere sadece endüstride kullanılmak üzere tasarlanmış aletlerdir.

Örnek 1: Takım tezgahları, kağıt makineleri, baskı makineleri, paketleme makineleri, tekstil makineleri, endüstriyel robotlar.

(2) Büyük ölçekli sabit kurulumlar, Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki “elektrikli ve elektronik eşya” olarak değerlendirilmez. Büyük ölçekli sabit kurulumlar; montajı, kurulumu ve sökülmesi işlemlerinin bir profesyonel tarafından yapılması gereken, bir binanın parçası olarak veya önceden tanımlanmış, belirlenmiş bir yerde kalıcı olarak kullanılmak üzere üretilen, sadece aynı özellikte tasarlanmış bir ekipman ve/veya parçalar ile ikame edilebilen ekipmanlardır.

Örnek 1: Profesyonelleri tarafından mekânlar (otel vd.) için özel olarak tasarlanarak projesine göre kurulumu yapılan büyük ölçekteki aydınlatma ekipmanları, endüstriyel imalat tesislerindeki sabit ekipmanlar vb.

(3) Temel (birincil) işlevini yerine getirmesi için birincil enerji kaynağı olarak elektrik akımına veya elektromanyetik alana bağımlı olması gerekmeyen, bu akım ve alanların yalnızca destek fonksiyonlarının yerine getirilmesi için kullanıldığı ürünler başka bir ifade ile elektrik akımı veya elektromanyetik alan ile bağlantısı kesildiğinde temel işlevini yerine getirebilen eşyalar, Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki elektrikli ve elektronik eşya olarak bu Yönetmelik kapsamında değerlendirilmez.

Örnek-1; Gazlı ocaklar, gazlı şofben vb.

(4) Geri kazanım katılım payı alınması işlemi nihai ürünlere (bitmiş ürün) uygulanır. Nihai ürün; son kullanıcı için piyasaya sürülen ve kullanım kılavuzunda üretici tarafından belirtilen kullanım amacını karşılayan, herhangi bir kişi tarafından gerçekleştirilebilen basit ayarlardan başka bir ayarlama veya bağlantı olmadan kullanılabilen ve doğrudan işlevi olan herhangi bir üründür.

(5) Geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ürünün bir bileşenini oluşturan nihai üründen ayrıca geri kazanım katılım payı alınmaz. Ancak bu ürün, geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olmayan bir ürünün bileşeni olması ve/veya üretildiği amaçla kullanımı için piyasaya arz edilmesi halinde geri kazanım katılım payına tabidir.

Örnek 1; Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamında olup geri kazanım katılım payı alınan soğutucularda bulunan aydınlatma ürünlerinden ayrıca geri kazanım katılım payı alınmaz. Ancak, anılan Yönetmelik kapsamında olmayan soğutucularda kullanılan veya piyasaya münferiden arz edilen aydınlatma ürünleri geri kazanım katılım payı uygulamasına tabidir.

(6) Nihai ürün niteliğinde olmayan bir ürünün, geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi başka bir nihai ürüne bütünleşik bir şekilde sabitlenmiş olması halinde; ürün bir bütün olarak tek bir nihai ürün şeklinde değerlendirilir ve sadece bu nihai ürün için geri kazanım katılım payı alınır.

Örnek 1: Nihai ürünün ayrılmaz bir parçası olarak bütünleşik bir şekilde ışık kaynağının (lamba) sabitlenmiş olduğu aydınlatma ekipmanları (armatür) tek bir nihai ürün (aydınlatma ekipmanı) olarak kabul edilir ve sadece bu ürün için geri kazanım katılım payı alınır.

(7) Birden fazla işleve sahip olan nihai ürün, ayrı kategorideki farklı geri kazanım katılım payı tutarına sahip ürünleri içermesi halinde satış amacına uygun nihai ürünün geri kazanım katılım payı tutarı üzerinden değerlendirilir.

Örnek 1; Televizyonlu buzdolabı, satış amacına uygun nihai ürün buzdolabı olduğundan geri kazanım katılım payı tutarı “Buzdolabı/ soğutucular/iklimlendirme Cihazları” kategorisinde değerlendirilir.
 

(8) Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin Yönetmelik kapsamındaki herhangi bir ürünün çalışması için kullanılan ve nihai ürün niteliğinde olan aynı zamanda münferiden de piyasaya arz edilebilen ürünler, piyasaya arzı birlikte gerçekleştirilen ürünün kategorisi altında değerlendirilir.

Örnek 1; Cep telefonu ile birlikte piyasaya arzı gerçekleşen pil, şarj cihazı, kulaklık “Bilişim telekomünikasyon ekipmanları” altında değerlendirilir. Diğer yandan, cep telefonu pilinin münferiden piyasaya arz edilmesi durumunda “pil” kategorisi altında değerlendirilir.

(9) Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin Yönetmelik kapsamında yer almayan bir ürünün ithalatı sırasında bu Yönetmeliğe tabi bir ürünün de ithalatının gerçekleştirilmesi halinde Çevre Kanunun ek- 1 sayılı listesinde o ürün için belirlenen geri kazanım katılım payından ürünü ithal eden ithalatçı sorumludur.
 

Örnek 1: (A) gerçek/tüzel kişisi, geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan aydınlatma ekipmanı içeren mobilya ithalatı gerçekleştirmektedir. Mobilya ile birlikte ithalatı gerçekleşen aydınlatma ekipmanları için oluşacak geri kazanım katılım payından, (A) gerçek/tüzel kişisi ithalatçı olarak sorumludur.
 

(10) Piyasaya sürenleri tarafından herhangi bir sebeple iade alınan ve mahsuplaşması yapılan ürünlerin bütünlüğü değiştirilmeden bir takım yenileme ve tamir süreçlerinden geçirilerek “yenilenmiş ürün” olarak piyasaya arz edilen ürünlere Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Örnek 1: Piyasaya telefon süren (B) gerçek/tüzel kişisi iadesini aldığı ve mahsuplaşmasını gerçekleştirdiği telefonları parça, program değişikliği gibi işlemlere tabi tutup, faturalandırarak piyasaya arz etmektedir. Bu ürünler geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olup, (B) firması piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

(11) Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin Yönetmeliğin 5 inci maddesinin 11 inci fıkrası gereğince; piyasaya arz edilecek araçlar ile elektrikli ve elektronik eşyaların orijinal eşya/parçası (bu eşyaları ilk üretim aşamasında eşyaya bütünleşik bileşen olarak doğrudan monte edilen ürünler) olarak kullanılan ve Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünler için bu ürünleri sadece araç ile elektrikli ve elektronik eşya üretiminde orijinal eşya/parça olarak kullanılmak şartıyla piyasaya sürenler tarafından beyan yapılır, ancak bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmez. Orijinal eşya/parça tanımına uymasına rağmen münferit olarak piyasaya arz edilen Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünler için geri kazanım katılım payı beyanı yapılır ve geri kazanım katılım payı tahsil edilir.

Örnek 1: Araçlar için nihai ürün niteliğindeki buzdolabı üretimi yapan (C) gerçek/tüzel kişisi üretmiş olduğu buzdolaplarını otobüslerde bu ürünleri orijinal eşya/parça olarak kullanan (D) gerçek/tüzel kişisine vermektedir. Ayrıca (C) gerçek/tüzel kişisi söz konusu ürünlerinin bir kısmını da araç ve aksesuarlarının modifikasyonunu yapan (E) gerçek/tüzel kişisine vermektedir.

• (C) gerçek/tüzel kişisi, (D) gerçek/tüzel kişisine vermiş olduğu orijinal eşya/parça kapsamındaki buzdolapları için beyan yapacak, ancak bu ürünleri için geri kazanım katılıp payı ödemeyecektir.

• (C) gerçek/tüzel kişisi, (E) gerçek/tüzel kişisine vermiş olduğu buzdolapları için geri geri kazanım katılıp payından sorumludur.

Örnek 2: Araç üretimi yapan (F) gerçek/tüzel kişisi ürettiği araçlara nihai ürün olarak değerlendirilmeyen monitörleri entegre etmektedir. Ayrıca araç içi eğlence paketi ekipmanı olarak nihai ürün niteliğinde olan monitörleri (G) gerçek/tüzel kişisinden alarak araç üretimi aşamasında kullanmaktadır.

• (F) gerçek/tüzel kişisinin nihai ürün olamayan ve dolayısıyla, geri geri kazanım katılıp payı uygulamasına tabi olmayan monitörler için geri geri kazanım katılıp payından sorumlu değildir.

• (F) gerçek/tüzel kişisi araçların üretim aşamasında orijinal eşya/parça olarak kullanmak için (G) gerçek/tüzel kişisinden aldığı nihai ürün olan monitörler için beyan yapacak, ancak geri geri kazanım katılıp payı ödemeyecektir. Ayrıca (G) gerçek/tüzel kişisi de (F) gerçek/tüzel kişisine orijinal eşya/parça kapsamında verdiği monitörler için beyan yapacak ancak geri geri kazanım katılıp payı ödemeyecektir.

(12) Geri Kazanım Katılım Payı uygulamasına tabi ürün listesinde yer alan ve enerjisini güneş pilinden (fotovoltaik pillerden) alan, elektrikli ve elektronik eşyalar Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin Yönetmelik kapsamına dahildir.

Örnek 1: Cep telefonu şarj cihazı, aydınlatma ekipmanları, hesap makinaları vb.

(13) Cep telefonu, tablet gibi ekipmanların doğrudan prize bağlanmadan şarj edebilen taşınabilir nitelikteki elektrikli ve elektronik eşyalar Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin Yönetmelik kapsamına dahildir.

Örnek 1: Powerbank vb.

(14) Trafo ve jeneratörler, Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesi kapsamında yer almadığından geri kazanım katılım payı uygulaması dışında değerlendirilmektedir.

b) Açıklayıcı Genel Örnekler:

Örnek 1: (C) gerçek/tüzel kişisi cep telefonu üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde (C) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 2: (D) gerçek/tüzel kişisinin (E) gerçek/tüzel kişisine ürettirdiği buzdolaplarını kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde;

• (D) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
• (E) gerçek/tüzel kişisi tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.

Örnek 3: Yurt dışından çamaşır makinesi ithal eden (F) gerçek/tüzel kişisi ithal etmiş olduğu çamaşır makinesi için ithalatçı olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 4: Bulaşık makinesi üretimi faaliyetinde bulunan (G) gerçek/tüzel kişisi ürünlerini (H) gerçek/tüzel kişisi adına üretmekte ve piyasaya arz edilen ürünlerin üzerinde her iki firmanın adı ve/veya ticari markası bulunmaktadır. Ürünlerin piyasaya arzı (H) gerçek/tüzel kişisi tarafından gerçekleştirilmekte olup, (G) ve (H) gerçek/tüzel kişileri arasında yapılacak herhangi bir sözleşmede aksi bir durum belirtilmediği sürece; piyasaya arz edilen ürünler için (H) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren, (G) gerçek/tüzel kişisi ise tedarikçidir. Bu faaliyet çerçevesinde (G) gerçek/tüzel kişisinin (H) gerçek/tüzel kişisine satış işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından (H) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 5: (F) gerçek/tüzel kişisi powerbank ithalatı gerçekleştirmektedir. İthal ettiği bahse konu ürünleri yurt içinde (G) gerçek/tüzel kişisine satmaktadır. Bu durumda (F) gerçek/tüzel kişisi ithal ettiği powerbanklar için geri kazanım katılım payından sorumludur. (G) gerçek/tüzel kişisi, (F) gerçek/tüzel kişisinden satın aldığı bahse konu ürünler için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmamaktadır.

c) Ürünlerin Tutar Hesaplamaları

Ağırlık bazında geri kazanım katılım payı tutarı belirlenen elektrikli ve elektronik eşyanın ağırlığının hesaplanmasında, net ağırlığı dikkate alınır. Ağırlıklar hesaplanırken;

(1) Ürünle birlikte yer alan ambalajın, kılavuzların ve elektrikli / elektronik olmayan aksesuarların ağırlığı ürün ağırlığına dâhil edilmez.

Örnek: elektrikli bir eşya ile beraber verilen koruyucu bir kılıf vd.

(2) Elektrikli ve elektronik eşyanın açıklandığı şekilde çalışması için elektrikli olmayan bir öğeye ihtiyaç varsa, bu bir aksesuar değildir ve EEE ürününün ağırlığına dâhil edilmesi gerekir.

Örnek: buzdolabı rafları, elektrikli süpürge hortumları, vd. ”

4- İLAÇLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI

“a) Geri Kazanım Katılım Payına Tabi İlaçların Tanımlanması

(1) Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikteki ilaç tanımı kapsamında yer alan beşeri ilaçlar, veteriner ilaçları ve zirai ilaçların piyasaya arzında, geri kazanım katılım payı tahsil edilir.

(2) Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamında tanımlanan ilaçlar birincil ambalajları (cam şişe, metal kapak, karton kutu, plastik, film, etiket ve karton kutu içindeki ölçek kaşığı/kabı, prospektüsü) ile bir bütün olarak değerlendirilir ve birincil ambalajları için ayrıca geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.

(3) Zirai İlaç: 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından zirai ilaç/bitki koruma ürünü olarak tanımlanan ürünler geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ürünlerdir.

Örnek 1: (A) gerçek/tüzel kişisinin (X) ilacının üretimini yaparak bu ürünlerini kendi adı ve/veya ticari markasının da yer aldığı kutu/şişe ile piyasaya arz etmesi halinde (A) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 2: (B) gerçek/tüzel kişisinin (C) gerçek/tüzel kişisine ürettirdiği (Y) ilacını kendi adı ve/veya ticari markasının da yer aldığı kutu/şişe ile piyasaya arz etmesi halinde;

• (B) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

• (C) gerçek/tüzel kişisi tedarikçi olup, geri kazanını katılım payından sorumlu değildir.

Örnek 3: İlaç ithalatçısı olan (D) gerçek/tüzel kişisi, ithal ettiği ilaçlar için geri kazanım katılım payından sorumludur.
 

(3) İlaçların birincil ambalajları haricindeki diğer ambalajları (ikincil ambalaj/grup ambalajı, üçüncül ambalaj/nakliye ambalajı/dış ambalaj vb.) için geri kazanım katılım payı beyanı verilerek ödemesi yapılmalıdır. Bu ambalajlar için oluşacak geri kazanım katılım paylarının hesabında; ambalajların tüm bileşenleri malzeme cinsine göre (plastik, metal, kağıt ve benzeri) ayrı ayrı Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesi üzerinden değerlendirilerek hesaplanır.

Örnek 4: Yurt dışından ilaç ithal eden (E) gerçek/tüzel kişisi ithal etmiş olduğu ilaçların yurt içinde satışını gerçekleştirmektedir. Bu durumda;

• (E) gerçek/tüzel kişisi ithal ettiği ilaçlar için kutu/şişe başına geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumludur. Geri kazanım katılım payına ilişkin beyan ve ödemeler ithalatın gerçekleştiği işlem tarihi üzerinden yapılır. İthalat sonrası yurt içinde yapılan satışlar için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmaz.

• İthal edilen ilaçların birincil ambalajından geri kazanım katılım payı alınmaz.

Örnek 5: (F) gerçek/tüzel kişisi (G) gerçek/tüzel kişisinin yetkili ilaç ithalatçısıdır. Bu kapsamda;

• (F) gerçek/tüzel kişisi (G) gerçek/tüzel kişisi adına yetkisi dahilinde yaptıkları ithalat işlemelerine ilişkin beyan ve ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.

• Diğer taraftan yetkilendirmeyi yapan (G) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payı uygulamasından yükümlüdür.

Örnek 6: İlaç üretimi faaliyetinde bulunan (H) gerçek/tüzel kişisi, (I) gerçek/tüzel kişisi adına üretimi gerçekleştirmekte ve ilaçlar (I) gerçek/tüzel kişisinin adı ve/veya ticari markasıyla tüketicilerin kullanımı için piyasaya arz edilmektedir. Bu durumda;

• Piyasaya arz edilen ilaçlar için (I) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren, (H) gerçek tüzel kişisi ise tedarikçidir. Bu faaliyet çerçevesinde tedarikçi (H) gerçek/tüzel kişisinin piyasaya süren (I) gerçek/tüzel kişisine satış işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından (I) piyasaya süreni sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım katılım payına tabi değildir.

Örnek 7: Yurt dışından büyük hacimli kaplar içerisinde ilaç ithal eden (J) gerçek/tüzel kişisi ithal etmiş olduğu ilacı daha küçük kutu/şişeler içerisinde yurt içinde satışını gerçekleştirmektedir. Bu kapsamda;

• (J) gerçek/tüzel kişisi ithal ettiği büyük hacimli her bir kap için Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde ilaç için belirlenmiş geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumludur. Geri kazanım katılım payına ilişkin beyan ve ödemeler ithalatın gerçekleştiği işlem tarihi üzerinden yapılır. İthalat sonrası yurt içinde yapılan satışlarda ilaç için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşmaz, ancak bu ilaçların ambalajları için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü oluşur.

Örnek 8: Yurt dışından büyük hacimli kaplar içerisinde zirai ilaç ithal eden (K) gerçek/tüzel kişisi ithal etmiş olduğu zirai ilacın bileşiminde değişiklik yaptıktan sonra bunları 1 litrelik bidonlar içerisinde satışını gerçekleştirmektedir. Bu durumda;

• (K) gerçek/tüzel kişisi ithal ettiği büyük hacimli her bir kap için Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde ilaç için belirlenmiş geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumludur. Bu noktadaki Geri kazanım katılım payına ilişkin beyan ve ödemeler ithalatın gerçekleştiği işlem tarihi üzerinden yapılır.

• Bununla birlikte, ithalat sonrası yurt içinde yapılan satışlar için (K) gerçek/tüzel kişisinin ürünün özelliğinde değişiklik yapmış olması nedeniyle geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmakta olup 1 litrelik bidonlarla satılan zirai ilaçlar için Ek-1 sayılı listede ilaç için belirlenmiş olan geri kazanım katılım payının ödenmesi gerekmektedir.

(4) Beşeri İlaç: 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile Sağlık Bakanlığı tarafından beşeri ilaç olarak tanımlanan ürünler geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ürünler olarak değerlendirilmektedir.

(5) Veteriner İlaç: 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından veteriner ilaç olarak tanımlanan ürünler geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ürünler olarak değerlendirilmektedir.

5- LASTİKLER İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI

“a) Geri Kazamın Katılım Payına Tabi Lastiklerin Tanımlanması

(1) Geri Kazanım Katılım Payı uygulamasına tabi olan lastiklerin belirlenmesinde 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile aşağıda verilen özel tanımlar üzerinden değerlendirme yapılır.

* Araç: Motorlu taşıtlar ile lastik tekerlekli iş makineleridir.

** Dolgu Lastik: Hava yerine yükün karkas kauçuk tarafından taşındığı değişik ebattaki bütün lastikler.

(2) Yukarıda yer alan ürünler için Çevre Kanununun ek-1 sayılı listesinde belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilir.

Örnek 1: (A) gerçek/tüzel kişisi traktörlerde kullanılmak üzere lastik üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde (A) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 2: (B) gerçek/tüzel kişisinin otomobillerde kullanım için (C) gerçek/tüzel kişisine ürettirdiği lastikleri kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde;

• (B) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
• (C) gerçek/tüzel kişisi tedarikçi olup, geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.

Örnek 3: Yurt dışından lastik ithal eden (D) gerçek/tüzel kişisi, ithal ettiği lastikler için geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 4: (E) gerçek/tüzel kişisi yurt içinde araç üretimi yapmaktadır. (E) gerçek/tüzel kişisi ürettiği araçlarda orijinal eşya/parça kapsamında kullanacağı lastikleri yurt içinde araç lastiği üreten (F) gerçek/tüzel kişisinden temin etmektedir. Bu durumda;

• (E) gerçek/tüzel kişisi orijinal eşya/parça kapsamında kullanmak üzere (F) gerçek/tüzel kişisinden temin ettiği lastikler için geri kazanını katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (F) gerçek/tüzel kişisi orijinal eşya/parça kapsamında kullanmak üzere (E) gerçek/tüzel kişisine verdiği lastikler için geri kazanım katılım pay beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

Örnek 5: (H) gerçek/tüzel kişisi (I) gerçek/tüzel kişisinin yetkili lastik ithalatçısıdır. (H) gerçek/tüzel kişisi ithal ettiği lastikleri, orijinal eşya/parça kapsamında kullanmak üzere yurt içinde otomobil üreten (I) gerçek/tüzel kişisine vermektedir. Bu durumda;

• (H) gerçek/tüzel kişisi orijinal eşya/parça kapsamında kullanılmak üzere (I) gerçek/tüzel kişisine temin ettiği lastikler için “tedarikçi/yetkili ithalatçı” vasfıyla geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumlu değildir.

• (I) gerçek/tüzel kişisi orijinal eşya/parça kapsamında kullanılmak üzere (H) gerçek/tüzel kişisinden temin ettiği ürünler için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

Örnek 6: (J) gerçek/tüzel kişisi yurt içinde araç üretimi yapmaktadır. (J) gerçek/tüzel kişisinin ürettiği araçlarda stepne lastik bölümü de bulunmaktadır. (J) gerçek/tüzel kişisi ürettiği araçlarda orijinal eşya/parça kapsamında kullanacağı lastikleri yurt içinde araç lastiği üreten (K) gerçek/tüzel kişisinden temin etmektedir. Bu durumda;

• (J) gerçek/tüzel kişisi orijinal eşya/parça kapsamında kullanılmak üzere (K) gerçek/tüzel kişisinden temin ettiği lastikler (stepne lastikler de dahil) için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (K) gerçek/tüzel kişisi orijinal eşya/parça kapsamında kullanılmak üzere (J) gerçek/tüzel kişisine verdiği lastikler için (stepne lastikler de dahil) geri kazanım katılım pay beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

Örnek 7: (L) gerçek/tüzel kişisi lastik kaplama faaliyeti yürütmektedir. (L) gerçek/tüzel kişisi kaplama işlemi yaptığı lastikleri yurt içinde (M) gerçek/tüzel kişisine satmaktadır. Bu durumda (L) gerçek/tüzel kişisi lastik kaplama faaliyeti yaparak yurt içine arz ettiği lastikler için geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.

6- PİL VE AKÜMÜLATÖRLER İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI

“a) Geri Kazanım Katılım Payına Tabi Pil ve Akümülatörlerin Tanımlanması

(1) Geri Kazanım Katılım Payı uygulamasına tabi olan pil ve akümülatörlerin (Bataryalar dahil) belirlenmesinde 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile Çevre Kanununun ek-1 sayılı listesinde belirtilen ürünler üzerinden değerlendirme yapılır.

Örnek 1: (A) gerçek/tüzel kişisi akümülatör üretimi yaparak bu ürünleri kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde (A) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 2: (B) gerçek/tüzel kişisi (C) gerçek/tüzel kişisine ürettirdiği traksiyoner akümülatörleri kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmektedir. Bu durumda;

• (B) gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur.
• (C) gerçek/tüzel kişisi tedarikçi olup, geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
   

(2) Bu yönetmelik kapsamında yer alan pil ve akümülatörlerin, araçların orijinal eşya/parçası olarak kullanılmak üzere piyasaya arz edilmesi halinde bu pil ve akümülatörlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.

Örnek 1: (F) gerçek/tüzel kişisi yurt içinde araç üretimi gerçekleştirmektedir. (F) gerçek/tüzel kişisinin ürettiği araçlarda orijinal eşya/parça kapsamında kullanacağı otomotiv pillerini (G) gerçek/tüzel kişisi (F) gerçek/tüzel kişisinin “yetkili ithalatçısı” olarak yurt dışından ithal etmektedir. Bu durumda;

• (F) gerçek/tüzel kişisi, orijinal eşya/parça kapsamında kullanmak üzere (G) gerçek/tüzel kişisinden temin ettiği otomotiv pilleri için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (G) gerçek/tüzel kişisi, orijinal eşya/parça kapsamında kullanmak üzere (F) gerçek/tüzel kişisine teslim ettiği otomotiv pilleri için “tedarikçi/yetkili ithalatçı” vasfıyla geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumlu değildir.

Örnek 2: Otomobil ithalatçısı olan (H) gerçek/tüzel kişisi tarafından ithal edilen otomobilin üzerinde bulunan ve Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ve orijinal eşya/parça kapsamında kullanılan kurşun-asitli akümülatörleri için (H) gerçek/tüzel kişisi geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

(3) Depozito uygulaması dahilinde piyasaya arz edilen akümülatörlerin tüketimleri/kullanımları sonrasında iade alınmasına yönelik olarak Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito yönetim isteminin kurularak Bakanlıktan onay alınması durumda; depozito uygulaması dahilinde geri toplanmak üzere piyasaya arz edilen akümülatörler için geri kazanım katılım payı beyanı verilir ancak geri kazanım katılım payı ödemez. Depozito uygulaması dahilinde piyasaya sürülen ancak geri toplanamayan miktarlar için ise geri kazanım katılım payı ödenir. Depozito uygulamalarına yönelik işlemler Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.

Örnek 1: (I) firması yurt içinde piyasaya arz etmek üzere ithal ettiği akümülatörler için Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito uygulama planı hazırlanması ve Bakanlık Bilgi Sistemi üzerinden sunulan planının uygun bulunması durumunda depozito uygulanan akümülatörler için geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü bulunmaz. Ancak depozito uygulanacak akümülatörler için geri kazanım katılım payı beyanı yapılır.

7- MADENİ YAĞLAR İÇİN GERİ KAZANIM KATILIM PAYI UYGULAMALARI

“a) Geri Kazanım Katılım Payına Tabi Madeni Yağların Tanımlanması

(1) 31/12/2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte yer alan hususlar esas alınmak sureti ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından madeni yağ olarak tanımlanan yağlar geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olan ürünlerdir. Denizcilik ve havacılık amaçlı ihrakiye olarak kullanılan madeni yağlar Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamı dışındadır. Madeni yağların tanımlanmasına, ilişkin hususlarda EPDK mevzuatı esas alınır.

(2) Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin “Genel İlkeler” başlıklı 5 inci maddesinin onaltıncı fıkrası kapsamında madeni yağların Çevre Kanununun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerin (ambalajlar hariç) üretiminde hammadde olarak kullanılması durumunda hammadde olarak tedarik edilen bu ürünlerin ithalatçıları/üreticileri tarafından beyan yapılır, ancak hammadde olarak kullanılan bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.

Örnek 1: (B) gerçek/tüzel kişisi madeni yağ üretmektedir. (B) gerçek/tüzel kişisinin ürettiği madeni yağı başka bir madeni yağ üreten (C) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanmaktadır. Bu durumda;
 

• (B) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanılmak üzere (C) gerçek/tüzel kişisine verdiği madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (C) gerçek/tüzel kişisi, (B) gerçek/tüzel kişisinden aldığı hammadde (madeni yağ) ile üreterek piyasaya sürdüğü madeni yağ için geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 2: (D) gerçek/tüzel kişisi madeni yağ üretmektedir. (D) gerçek/tüzel kişisinin ürettiği madeni yağı, lastik üreten (E) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanmaktadır. Bu durumda;

• (D) gerçek/tüzel kişisi, lastik üretiminde hammadde olarak kullanılmak üzere (E) gerçek/tüzel kişisine verdiği madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.
• (E) gerçek/tüzel kişisi, (D) gerçek/tüzel kişisinden aldığı hammadde ile üreterek piyasaya sürdüğü “lastik” için geri kazanım katılım payından sorumludur.

Bu örnekte ifade edilen lastikler “Lastikler İçin Geri Kazanım Katılım Paylarının Belirlenmesi” başlığı altında tanımlanan lastiklerdir.

(3) Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin “Genel İlkeler” başlıklı 5 inci maddesinin onaltıncı fıkrası kapsamında madeni yağların piyasaya arz edilecek araçlarda orijinal eşya/parça olarak kullanılması şartıyla piyasaya sürenler tarafından beyan yapılır, ancak bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmez. Orijinal eşya/parça tanımına uymasına rağmen münferit olarak piyasaya arz edilen Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan madeni yağlar için geri kazanım katılım payı beyanı yapılır ve geri kazanım katılım payı ödenir.

Örnek 1: (F) gerçek/tüzel kişisi yurt içinde ürettiği madeni yağları, yurt içerisinde otomobil üreten (G) gerçek/tüzel kişisine ilk dolum yağı olarak kullanılmak üzere vermektedir. Bu durumda;

• (F) gerçek/tüzel kişisi ilk dolum yağı olarak kullanılmak üzere (G) gerçek/tüzel kişisine verdiği madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (G) gerçek/tüzel kişisi, (F) gerçek/tüzel kişisinden ilk dolum yağı olarak kullanılmak üzere aldığı madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanını katılım payı ödemez.

• (F) gerçek/tüzel kişisi, (G) gerçek/tüzel kişisinin bayilerinde satışa/kullanıma sunulmak üzere verdiği diğer (ilk dolum yağı dışındaki) madeni yağları için ise geri kazanım katılım payı beyanı yapar ve geri kazanım katılım payı öder.

Örnek 2: Madeni yağ ithalatçısı olan (H) gerçek/tüzel kişisi, ithal ettiği madeni yağlar için geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 3: (I) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanılmak şartıyla madeni yağ ithal etmektedir. (I) gerçek/tüzel kişisinin hammadde olarak kullanılmak üzere ithal ettiği madeni yağı, başka bir madeni yağ üreticisi olan (J) gerçek/tüzel kişisine hammadde olarak kullanmak üzere vermektedir. Bu durumda, Yönetmeliğin 5 inci maddesinin onaltıncı fıkrası gereğince;

• (I) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanılmak üzere ithal ettiği madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (J) gerçek/tüzel kişisi ise (I) gerçek/tüzel kişisinden aldığı hammadde ile üreterek piyasaya sürdüğü madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, geri kazanım katılım payı öder.

Örnek 4: (K) gerçek/tüzel kişisi lastik üretiminde hammadde olarak kullanılmak şartıyla madeni yağ ithal etmektedir. (K) gerçek/tüzel kişisinin ithal ettiği madeni yağı, lastik üreten (L) gerçek/tüzel kişisi hammadde olarak kullanmaktadır. Bu durumda, Yönetmeliğin 5 inci maddesinin onaltıncı fıkrası gereğince;
 

• (K) gerçek/tüzel kişisi, lastik üretiminde hammadde olarak kullanılmak üzere (L) gerçek/tüzel kişisine verdiği madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.

• (L) gerçek/tüzel kişisi, (K) gerçek/tüzel kişisinden hammadde kapsamında temin ettiği madeni yağ ile üreterek piyasaya sürdüğü lastikler için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, geri kazanım katılım payı öder.

Örnek 5: (M) gerçek/tüzel kişisi yurt içerisinde otomobil üreten (N) gerçek/tüzel kişisinin “yetkili ithalatçısı” olarak ithal ettiği madeni yağları ilk dolum yağı kapsamında tedarik etmektedir. Bu durumda;
 

• (M) gerçek/tüzel kişisi ilk dolum yağı olarak kullanılmak üzere (N) gerçek/tüzel kişisine verdiği madeni yağ için “tedarikçi/yetkili ithalatçı” vasfıyla geri kazanım katılım payı uygulamasından sorumlu değildir.

• (N) gerçek/tüzel kişisi, (M) gerçek/tüzel kişisinden ilk dolum yağı olarak kullanılmak üzere aldığı madeni yağ için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, ancak geri kazanım katılım payı ödemez.
   

(4) Madeni yağ piyasaya süren işletmeler, piyasaya sürdükleri madeni yağları, başka bir üreticiden tedarik etmesi durumunda geri kazanım katılım payından sorumludur.

Örnek 1: (O) gerçek/tüzel kişisi, (P) gerçek/tüzel kişisi için madeni yağ üretmektedir. (P) gerçek/tüzel kişisi, (O) gerçek/tüzel kişisine ürettirdiği madeni yağı kendi markasıyla piyasaya arz etmektedir. Bu durumda;
 

• (P) gerçek/tüzel kişisi kendi markası ile piyasaya arz ettiği madeni yağlar için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, geri kazanım katılım payı öder.

• (O) gerçek/tüzel kişisi, (P) gerçek/tüzel kişisi için ürettiği madeni yağlar için geri kazanım katılım payı beyanı yapmaz, geri kazanım katılım payı da ödemez. Ancak, (O) gerçek/tüzel kişisi, kendi markası ile/kendi adına üreterek piyasaya sürdüğü madeni yağlar için geri kazanım katılım payı beyanı yapar, geri kazanım katılım payı öder.

b) Ürünlerin Tutar Hesaplamaları

(1) Ağırlık bazında geri kazanım katılım payı tutarı belirlenen madeni yağların ağırlığının hesaplanmasında, net ağırlığı dikkate alınır. Ambalaj vb. ağırlıklar ürün ağırlığına dâhil edilmez. Madeni yağların ambalajları için “1- Ambalajlar İçin Geri Kazanım Katılım Paylarının Belirlenmesi” başlığı altındaki hükümler geçerlidir.

(2) Madeni yağ olarak tanımlanan ürünlere, katkı maddeleri ilave edilmesi suretiyle üretime dahil edilerek elde edilen madeni yağın toplam ağırlığı üzerinden geri kazanım katılım payı tutarı tahsil edilir.’’

VI- 2020 YILI GERİ KAZANIM KATILIM PAYI (GEKAP) TUTARLARI:

2020 yılında geçerli GEKAP tutarları, 25/01/2020 tarihli 31019 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2063 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile aşağıdaki tutarlarda belirlenmiştir.

2872 Sayılı Kanun Çevre Kanunu Ek-1 sayılı liste:

Geri kazanım katılım payı tutarlarının alıcılara yansıtılması halinde düzenlenecek belgelerde yer alan bedellerin KDV karşısındaki durumu ve muhasebe uygulaması hakkında bakanlığın bu konuya ilişkin görüşlerinin netleşmesinden sonra tarafınıza ayrıca bilgilendirme yapılacaktır. 

Saygılarımızla,