YMM-2023/21

Deprem bölgesine yapılan bağış ve yardımların yapıldığı kurum ve kuruluşlar itibari ile vergisel boyutu aşağıda başlıklar halinde özetlenmiştir: 

1- Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ve Köyler Yapılan Bağış ve Yardımlar:

Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere yapılan bağış ve yardımların matrahtan indirilebilmesi için, makbuz karşılığı olması, karşılıksız yapılması, sadece ilgili dönem kazancından indirilmesi, beyannamede ayrıca gösterilmesi gerekir. İndirilemeyen kısım diğer yıla devir olmayacaktır.

Kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecek bağış ve yardımların tutarı, bağışın yapıldığı yıla ait kurum kazancının %5’i ile sınırlıdır.

İndirilebilecek bağış ve yardım tutarının tespitinde esas alınan kurum kazancı, zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak kazançları istisnası düşüldükten sonra, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki [Ticari bilanço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)] tutardır.

Nakdi bağışlar, bağışı kabul eden kuruluşlarca verilecek makbuzla veya bu amaçla bankalarda açtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontlarıyla belgelendirilecektir.

Ayni bağışların, düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kurum ve kuruluş tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmak suretiyle belgelendirilmesi gerekmektedir.

2- AFAD Aracılığıyla Yapılan Bağış ve Yardımlar:

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10 uncu maddesine göre;

“Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı.”

Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla indirim konusu yapılabilmektedir.

13 Ağustos 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 4372 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ülkemizde meydana gelen deprem, yangın ve sel afetleri ile bundan sonra meydana gelebilecek yangın ve sel afetleri sonrasında uygulanmak üzere insani yardım kampanyası başlatılmıştır. Söz konusu kampanyanın koordinasyonunu yapmak üzere Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) görevlendirilmiştir.

Dolayısı ile AFAD’a yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı vergi matrahından indirilebilecektir.

3- Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Bağış veya Yardımlar:

Türkiye Kızılay Derneği’ne kurumlar vergisi mükellefleri tarafından makbuz karşılığı yapılan nakdî bağış veya yardımların tamamı, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilecektir.

Türkiye Kızılay Derneğinin iktisadi işletmelerine yapılan bağış veya yardımların kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir. 

Türk Kızılay’ı, Gıda Bankacılığı faaliyeti de yürütmektedir. Bu açıdan, Kızılay’ın merkez teşkilatı ve şubelerine bağışlanan her türlü gıda, giyecek, temizlik ve yakacak bağışlarının maliyet bedellerinin tamamı gider yazılmak suretiyle vergi matrahından indirilebilmektedir.

Bağışlanan malların maliyet bedelleri tutarı fatura düzenleme sınırı altında kalsa dahi, malların bağışı esnasında muhakkak surette fatura ve sevk irsaliyesi düzenlenmelidir. Malların bağışı için düzenlenecek fatura üzerine; “ihtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır” yazılmalıdır. Bağış karşılığında Kızılay’ın merkez, şube ve taşra birimlerinden “Ayni Bağış Alındı Belgesi” alınmalı ve bu belgede gıda bankacılığı kapsamında bağış olduğu belirtilmelidir.

4- 7269 Sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun Kapsamında Kurulan Milli Yardım Komitesi veya Mahalli Yardım Komitelerine Yapılan Bağış ve Yardımlar:

7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun’un 45. maddesine göre, afetlerden zarar görenlere yardımda bulunmak üzere kurulan Milli Yardım Komitesi veya Mahalli Yardım Komitelerine makbuz karşılığında yapılan Ayni ve Nakdi Bağış ve Yardımların Tamamı, gider kaydedilebilmektedir.

Bu amaçla resmî kurumlar tarafından banka ve finans kurumları adına açılan yardım hesaplarına yatırılan paralara ilişkin dekontlar “indirim işlemine esas belge” olarak muhafaza edilmelidir.

5- Diğer Dernek ve Vakıflara Yapılan Bağış ve Yardımlar:

Genel olarak vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan derneklere yapılan bağış ve yardımlar, beyan edilen kurum kazancının % 5’i ile sınırlı olarak gelir vergi matrahından indirilebilmektedir.

Öte yandan fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan;

– Gıda, 

– Temizlik, 

– Giyecek ve 

– Yakacak maddelerinin ,

maliyet bedellerinin tamamı gider yazılmak suretiyle vergi matrahından indirilebilmektedir.

Bağışa konu malın maliyet bedeli fatura düzenleme sınırının altında kalsa dahi mutlaka bağış yapılan dernek veya vakıf adına fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir. Faturada “İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır.” ibaresinin yer alması zorunludur. Dernek ve vakıflar kendi mevzuatlarının öngördüğü belgeleri düzenleyecek ve bağış yapanlara bir örneğini vereceklerdir.

6- Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna Veya Bu Fona İlişkin Vakıflara Yapılan Bağış ve Yardımların Durumu:

3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun 9. maddesine göre; “fona ve vakfa yapılacak bağış ve yardımlar, her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Bu bağış ve yardımlar kurumlar ve gelir vergisi matrahından indirilebilir.”

Bu hüküm uyarınca, gerek Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu’na gerekse Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına yapılan bağışlar ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilebilecektir.

Ancak hesap dönemleri sonucunun zarar olması halinde, bu fon ve varlıklara yapılan bağış ve yardımlarla dönem zararları artırılamaz veya matrah zarara dönüştürülemez.

7- Ayni Olarak Yapılan Bağışlarda İndirim Konusu Yapılacak Tutar:

Mal olarak yapılan bağışın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri bilinmiyor ya da tespit edilemiyor ise indirime esas meblağ takdir komisyonlarınca tespit edilecektir. Konuya ilişkin yasal düzenlemeler 193 Sayılı GVK’nunun 89. Maddesinin Son Fıkrası ve 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10/2 maddesi ile düzenlenmiş olup söz konusu düzenlemeye ilişkin yasa hükmü aşağıdadır.

“Bağış ve yardımların nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değeri esas alınır.”

Saygılarımızla,