YMM-2022/26 – YMM

29 Ocak 2022 tarih ve 31734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 20.01.2022 tarih ve 7352 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2 nci maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanuna eklenen geçici 14 üncü maddede yer alan  “Yabancı paraların kur korumalı TL vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümü halinde uygulanacak kurumlar vergisi istisnasına ilişkin açıklamaları” içeren 19 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği; 11 Şubat 2022 Tarihli ve 31747 Sayılı Resmi Gazete ‘de, yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

7352 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2 nci maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanuna eklenen geçici 14 üncü madde aynen aşağıdaki gibidir.

“GEÇİCİ MADDE 14- (1) 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (g) alt bendi hükmüne istinaden Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen hesaplar ile ilgili olarak; kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda aşağıda belirtilen kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır:

a) Bu fıkra kapsamındaki yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 1/10/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı,

b) 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar.

(2) Birinci fıkra kapsamına girmemekle birlikte, kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda oluşan kur farkı kazançlarının, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır.

(3) Kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançlar ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır.

(4) Bu maddede öngörülen süre ve şekilde dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına çevrilen yabancı paralar ile altın hesaplarına ilişkin olarak bu istisnayla sınırlı olmak üzere Kanunun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uygulanmaz.

(5) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan istisna hükümleri, aynı şartlarla geçerli olmak üzere bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanır.

(6) Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda bu madde kapsamında istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.” (Bakınız, 31.01.2022 tarih ve YMM-2022/24 Sayılı sirkülerimiz.)

Bahse konu kanun ve tebliğde yer alan düzenlemelere ilişkin açıklamalarımıza aşağıda yer verilmiştir.

1- İstisna Kapsamı ve Uygulamadan Yararlanabilecekler:

Kurumlar vergisi mükellefleri ve kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir vergisi mükellefleri,

• 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan yapancı paralar ve altın hesapları,

• 01.01.2021 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) aşılan ve aşılacak işlenmiş ve hurda hesap bakiyeleri,

• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14 üncü maddesi kapsamında kur korumalı mevduat hesaplarına dönüştürmeleri halinde bu istisnadan yararlanabilecekleridir. İstisnadan yararlanabilmek için yabancı paraların 31.12.2021 tarihi itibariyle bilançoda yer alması gerekmektedir. 31.12.2021 tarihi itibarıyla bilançoda yer alan ancak kanun yayımı tarihinden önce ilgili hesaplardan çekilen yabancı para ve altın hesaplarındaki tutarların kur korumalı mevduat hesabına dönüşüm tarihine kadar tamamlanması halinde de istisnadan yararlanabileceklerdir. Kanun yayımı tarihinden önce merkez bankası mevzuatı uyarınca kur korumalı mevduata dönüşen tutarlarda istisnadan faydalanabileceklerdir. İstisna, mükelleflerin yurtiçinde ve yurtdışındaki bankalar nezninde bulunan ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiatları ile döviz katılım fonları ve 31.12.2021 tarihinde mevcut olan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılan veya açılacak olan işlenmiş ve hurda altın hesaplarını kapsamaktadır.

Özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde, hangi özel hesap dönemine tabi olduklarına bakılmaksızın 31.12.2021 tarihi dikkate alınarak bu tarihte hesaplarında mevcut olan yabancı paralar ile altın hesapları uygulanmadan yararlanabilmektedir.

2- Yabancı Paralara İlişkin İstisna Uygulaması:

Yabancı paralarını 2021 yılı Dördüncü Geçici Vergi Dönemine ilişkin Beyanname verilme tarihine kadar Türk Lirasına çevirmeleri halinde:

1. 1. Dördüncü Geçici Vergi Dönemine ilişkin dönem sonu değerlendirmesinden kaynaklanan kur farkı kazançları,

1. 2. Dönüşüm tarihinde oluşan kur farkı kazançları,

1. 3. Türk lirası mevduat hesaplarının dönem sonu değerlendirmesinden kaynaklanan dönem faizi ve kar payları,

1. 4. Vade sonunda elde edilen faiz veya kar payları ile destek ödemeleri,

Kurumlar Vergisinden istisna edilecektir.

Dönem sonu yabancı para değerlemesine isabet eden kur farkı kazancı, her bir döviz cinsine ilişkin farklı bankalarda veya farklı hesaplarda yer alan ayrı cinsten döviz tevdiat hesapları birlikte ilgili hesaba giriş sırası (FİFO yöntemine göre) dikkate alınarak hesaplanacaktır.

3- Altın Hesabı ile İşlenmiş ve Hurda Altın Karşılığı Altın Hesabı Bakiyelerinde İstisna Uygulaması:

Gelir/kurumlar vergisi mükelleflerinin 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2022 yılı sonuna kadar Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk Lirası varlığı Kanunda öngörülen süre ve şekilde Kur Korumalı Mevduat hesaplarında değerlendirmeleri durumunda aşağıdaki kazançlara istisna uygulanacaktır:

• Altın hesabı ile işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerinin KKM hesaplarına aktarıldıkları tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin başından, KKM hesabının açılış tarihine kadar olan döneme ilişkin olarak hesaplanan söz konusu varlıkların TL’ye çevrilmesinden doğan kazançlar,

• Kur Korumalı Mevduat hesaplarının vadelerinden önceki tarihte sona eren geçici vergilendirme dönemleri dahil olmak üzere dönem sonları itibariyle tahakkuk eden faiz ve kâr payı gelirleri,

Kur Korumalı Mevduat hesaplarından vade sonunda elde edilen faiz ve kar payı gelirleri ile diğer kazançlara da istisna uygulanacaktır.

4- Diğer Hususlar:

• Kurumların bu kanun kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Kur Korumalı Mevduat hesaplarına çevrilen yabancı paralar ile altın hesaplarına ilişkin olarak, kur değerlenmesinden veya dönüşümünden kur farkı zararı doğması halinde bu zararlar istisna dışındaki kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

• Ancak, Kur Korumalı Mevduat hesaplarının vadeden önce çekim yapılması halinde, bu kanun kapsamında istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergilerin, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle ve gecikme faiziyle birlikte tahsil olacağı dikkate alınmalıdır.

• Halen Kur Korumalı Mevduat hesaplarını 3 ay vadeli olarak açma imkânı bulunmamaktadır. Merkez Bankası tarafından 3 ay vade ile Kur Korumalı Mevduat hesapların açılmasına ilişkin düzenleme yapılması halinde, söz konusu hesaplar için de istisnadan yararlanılabilecektir.

İlgili 19 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği aşağıdaki bağlantı yolu ile ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla, 

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 19)…Tıklayınız